Vangele: Matî 25,31-46

Canche le Fi dl Om vëgn te süa gloria y düć i agnui cun ël,
se sentaral söl tronn de süa gloria.
Y düć i popui gnarà cherdà adöm dan da d’ël,
y ël i cernarà indalater, sciöche le famëi cern les bisces dai moć....
Dailò ti dijarà le re a chi a süa man dërta: ....
Vigni ota ch’i ëis fat chëstes cosses
ci ch’i ëis fat de bëgn a un de mi mëndri fredesc, chël  ëise fat a mé.
Spo s’ojaral inće pormez a chi a man ćiampa y ti dijarà: ...
Ci ch’i nëis nia fat de bëgn a un de mi mëndri, chël n’ëise nia fates a mé.

Gejú cunta chiló na parabola
y confruntëia le rëgn dl cil cun imajes che la jënt conësc.
Gejú n’ó nia che sües paraboles
vëgnes tutes parora por parora,
mo ch’ares vëgnes tutes söl sciode,
dantadöt les döes frases:
„Ci ch’i ëis fat a mi mëndri fredesc,
chël ëise fat a mé.“
y „Ci ch’i n‘ëis nia fat a chisc mëndri,
chël n’ëise nia fat a mé.“
Chësta é pordërt la sentënza.
Le iudize é na valutaziun dla vita.
Do che Idî nes á scinché la creaziun, la vita y l’amur,
ti stál ince bëgn sura da dé na valutaziun:
Tan bugn sunse pa stá sot ala bunté de Dî?
Tan iüsć sunse pa stá sot a süa iustizia?
Tan misericordiusc sunse pa stá sot al cil de süa misericordia?
Chësc ó Idî che vëgnes constaté, nia por ël, mo por nos.
Nos dessun savëi avisa, tan bugn ch’i sun stá sot ala löm dla grazia de Dî.
Da chësc iudize n’unse nia bria da se temëi,
i un ciamó intant de tëmp da vire do la orenté de Dî. 

Vangele: Matî 25,14-30

Gejù ti â cuntè a sü discepui chësta parabola:
Cun le rëgn dl cil éra sciöche cun n ël che é jü a fà n iade:
Al à cherdè sü sorvidus y ti à afidé so avëi.
A un ti àl dè cin’ talënć, a n ater dui, indô a n ater un,
a vignun do sües facoltês. Spo s’un él jü.
Atira à le sorvidù, che â ciafè cin’ talënć,
metü man da trafiché impara y al n’à ćiamò davagné cinch laprò.
Insciö n’à inće chël, che n’â ciafè dui, ćiamò davagné dui laprò.
Mo chël, che â mâ ciafè n talënt su, é jü y à ćiavè n büsc te tera
y à ascognü laìte la monëda de so patrun.

Chël püre cosce!
Al ê ausé da aldí chësta parabola di talënc
sciöche n amonimënt y n avertimënt.
Plëgn de pora de ne ti ester nia, él jü a ciavé ite sü talënc dër sot,
tan sot ch’al ne s’i ciafa nia plü.
Sc’al ess pö capí le dër significat dla parabola:
na detlaraziun d’amur:
„I t’adori, anfat tan de talënc che t’as.“
L’invit de Chël Bel Dî: „I t’adori!“ dá coraje y tol la tëma da ne ti ester nia.

Vangele: Matî 25,1-13

Amesa nöt àn aldì te n iade scraian dadalt:
Al vëgn le nüc! Jidi adincuntra!
Dailò é les jones dötes lovades sö y à metü apost sües löms.
Y les dejacortes ti à dit ales acortes:
Desse de osc öre, zënza él nostes löms che se destöda.
Mo les acortes ti à respognü:
Dailò ne n’arjùnjel no por nos, no por os;
jide ma dai boteghiers y cumpréssun.
Ćiamò tratan ch’ares ê sön tru da jì a cumprè l’öre,
é gnü le nüc;
les jones che ê arjignades é jüdes impara tl salf da noza,
y la porta é gnüda stlüta.

Pó pa les jones acortes se sintí contëntes,
deperpo che les atres é sarades defora?
Á pa les jones acortes fistidié por döt
y ne s‘áres propi injomé ia nia?
Ares n’á nia ponsé ala deblëza
y ala spensierëza de sües compagnes.
San Paul scrí tla lëtra ai Romans (15,1):
„Nos ch’i sun stersc messun porté
la deblëza de chi che é debli
y ne podun nia vire ma por nos instësc.“
Da partí sö l’öre ess jové püch,
al n’ess tleché no por ëres no por les atres.
Da se tigní muntri un cun l’ater
y da s’interessé por le bëgn dl ater
te chi momënc olach’al öga y la vita s’al ghira,
chël é nosc compit, deache la fede é val’ deplü co ma crëie por se instësc.

Vangele: Matî 23,1-12

Te chël tëmp ti á Gejú dit a sü discepui:
Söl scagn de Mosè s’à sentè i studià dla lege y i farisês.
Fajede y tignìsse a döt ći ch’ai ves dij;
mo ne stede a s’orientè do ći ch’ai fej;
deache ai baia ma, mo ne fej nia aladô.....
Os deperpo ne desses nia ves lascè dì rabbi;
deache mâ un su é osc maester,
os indere sëis düć fredesc.
I ne desses gnanca ti dì
a degügn söla tera pere;
deache mâ un su é osc pere, chël tl cil.
I ne desses gnanca ves lascè dì maester,
deache mâ un su é osc maester, Crist.
Le maiù de os dess ester osc sorvidù.

Avëi tl artejanat le titul da maester ne significhëia nia ch’an é impará fora,
mo ma che chësc é n vare inant sön n tru che sará ciamó lunch.
Gejú critichëia la minunga, che cun n titul te gofa éson apost.

Tla vita spirituala y tla vita inanter la jënt ne n’éson mai impará fora.
I restun dagnora jënt che á debojëgn da imparé inant.

Lapro ól ester atenziun y coraje da se damané a ci punt ch’i sun.
I messun ince ester arjigná da se damané y da odëi ite,
che, ci che ê bun y dërt inier, ne vá magari nia plü bun incö y é oramai superé.

Denant co dí nosta minunga, messunse ester arjigná da ascuté.
Sce nosta vita á arjunt la maestría, chël é pormó da odëi ala fin.
Intratant restunse sön tru olach’al öga tres indô da imparé val’ lapró.
Chiló ponsunse do ales respostes y ai consëis ch’i un ciafé dal vësco,
che pó dessigü nes daidé.

Vangele: Matî 22,34-40

n studié dla lege, orô le mëte ala proa
y l’à damanè: Maester,
ćî comandamënt tla lege é pa le plü important?
Al ti à respognü:
Te desses ti orëi bun al Signur, to Dî,
cun döt le cör, cun döta l’anima y cun düć tü pinsiers.
Chësc é le plü important y le pröm comandamënt.
Important anfat é le secundo:
Te desses ti orëi bun a to proscim sciöche a té instës.

Gejú dá chësta resposta ince por nos.
Ci é pa pordërt cristian? Co dessun pa nos s’astilé dan da Idî?
Ciun é pa le compit dla Dlijia?
Ti dé lerch al amur a Chël Bel Dî y ala jënt. 
Dötes les atres regoles é ma chiló por chësc comandamënt.

Vangele: Matî 22,15-21

Maester, i savun che tö dijes dagnora la verité
y che te insëgnes veramënter le tru de Dî, zënza ti mëte averda a zacai;
deache tö ne ćiares nia söla porsona.
Disse comà: Él conzedü de ti paié la cuta al imparadù, o no?
Mo Gejù â conesciü süa marizia y à dit:
Os falzuns, ćiodî orëise pa m’abiné te tënora?
Mostrédeme la monëda, cun chëra ch’i paiëis ostes cutes!
Y ai ti à tignì ia n denar.
Al i à damanè: De chê é pa chësc retrat y l’iscriziun?
Ai à respognü: Dl imparadù.
Sön chëra ti àl dit:
Dedi spo al imparadù, ći che é dl imparadù, y a Dî, ći che é de Dî!

Gejú ne se lascia nia mené söla dlacia dai farisés.
Al reconësc tl ordinamënt statal na nezescité
y al ó ester che i zitadins paies sües cutes.
Mo Idî y sü comandamënc
ti mët dant confins al stat y a sü governanc.

De un n vers se fej Gejú mostré na monëda
cun le müs dl imparadú, y porchël éra de chël.
Dl ater vers ó Gejú nes dé da capí,
ince sc’al ne le dij nia:
Os jënt, ch’i portëis le stamp de Dî,
os ch’i sëis cheriá do la imaja de Dî,
os sëis de Chël Bel Dî.

Chësta constataziun de Gejú vel ince ciamó do duimile agn.
Ince sc’i un la fortüna da vire tla liberté, sunse sciöche cristians cherdá tres indô
danü da tó nostes dezijiuns por Idî, de chël ch’i portun le stamp y l’imaja. 
Le stamp cristian é le stamp de Chël Bel Dî, che nes ó bun, che nes salva
y nes impormët n dagní che vá sura la mort fora.

Vangele: Matî 22,1-14

Cun le rëgn dl cil éra sciöche cun n re,
che â arjigné ca la noza de so fi.
Al à menè sü sorvidus a cherdè i ghesć invià a noza.
Mo ai n’orô nia gnì.
Dailò àl ćiamò n iade ortié sorvidus y ti à racomanè:
Dijedi ai invià: Mi past é arjigné,
i bos y i tiers da maza é tuć ia, döt é arjigné. Gnide a noza!
Mo ëi ne s’un fajô nia d’infora,
un deperpo é jü te so ćiamp, l’ater te süa botëga,
indô d’atri é jüs porsura sü sorvidus, i à tortorè y i à copè.
Śëgn s’â le re dessenè; al à menè sües trupes, à fat copè i assassins
y a süa cité ti àl taché füch.

Le rëgn dl cil é le rëgn de Dî,
le som de Dî de n monn nü,
olach’al é iustizia, ligrëza, pesc,
liberté, spëisa y speranza por düc.
Gejú prô da le splighé tres indô danü.
Na noza é propi l’ejëmpl plü rich de vita,
de speranzes, de fertilité, de amur y de festosité.
Degügn ne dess resté passifs y ne s’un fá nia adinfora defrunt a na noza,
olache döes porsones professëia dan da düc
ch’ai ó se mëte deboriada sön tru y ch’ai ó tigní adöm por na vita alalungia.
Gejú ne n’á nia tröp suzes cun sües paraboles dl monn nü de Dî.
I gragn y i studiá da laota n’orô nia le capí, y al foss ince sté massa prigorus
da se lascé baié sö y da se lascé ite cun Gejú.
Nos n’essun incö pordërt nia da temëi da l’ascuté sö y se lascé ite cun ël,
mo al nes mancia la vöia y spo é vigni vertora buna da se trá sot fora.
Mo al podess ester n bel de massa tert.
Y spo nen sarál d’atri che se sentará pro la mësa da festa.
Chësc ne cunta Gejú nia ma por cunté val’, mo deach’al ti parënta dassënn.

Vangele: Matî 21,33-44

Inultima ti àl ortié so fi,
deach’al se ponsâ: Dan da mi fi arai bëgn respet.
Canche i vignadus l’â odü, ài dit un al ater: Chësc é l’arpadù!
Inant, i le copun, ch’i arpunse so avëi.
Y ai l’à pochenè, l’à sciuré fora dla vigna y l’à copè.
Canch’al vëgn le patrun dla vigna:
Ćî sozedaral pa cun de te’ vignadus?
Ai ti à respognü:
Al i fajarà fà na burta fin a chi malandrins,
y la vigna ti afitaral a d’atri vignadus,
che ti darà jö i früć dal dër tëmp.
Y Gejù ti à dit:
Ne n’ëise mai lit tla Scritöra:
La pera, che i muradus à sciuré demez,
é deventada pera da ćiantun;
chësc él stè le Signur che à fat,
Dan da nüsc edli él sozedü chësc miraco?

I sun afitadins y aministradus. A nos nes él gnü surandé na vigna da mantigní.
Ch’ara portes früt y che döta la jënt nen ciafes por corp y anima.
Tla parabola nes recorda Gejú ch’i un da ciaré dla vigna de Chël Bel Dî.
I orun se mëte cuntra chi che nes dij: I früc dla vigna é ma por nos instësc,
deach’i un lauré y stracé assá lapró.
I orun se mëte decuntra a chi che dij: Sc’i partiun gnunse ma plü püri.
Se metun cuntra chi che sfrutëia la vigna ma por ëi instësc
y ne ciara nia dl bëgn di atri!
Metun döta nosta forza a sorvisc dla vigna de Dî!
Impede ingordia y speculaziuns
lasciunse crësce ligrëza y amur, cordialité y generosité.

Vangele: Matî 21,28-32

Gejú ti â dit ai gragn proi y ai plü vedli dl popul:
Ćî minëise pa os?
N om â dui mituns.
Al é jü dal pröm y à dit: Va incö a laurè tla vigna!
Al à respognü: Scê, Signur!, mo al n’é nia jü.
Spo él jü dal secundo fi y ti à dit le medemo.
Chësc à respognü: I n’ô nia. Mo plü tert ti àra moiü, y é impò jü.
Cal di dui à pa fat la orentè de so pere?
Ai à respognü: Le secundo.
Sön chëra ti à Gejù dit: Amen, chël ves diji:
I publicans y les prostitutes
röia plü saurì tl rëgn de Dî co os.
Jan é gnü a ves mostrè le tru dla iustizia,
y os ne ti ëis nia cherdü;
mo i publicans y les prostitutes ti à cherdü.

Tan tröp ch’i tignun pordërt sön la falzada de nostes ciases,
deach’i orun fá bela parüda.

Ince iö ciari da fá parüda y da ester plajor deforaía
y n’á degöna dificulté da ti baié bun a zacai por ne perde nia la simpatia.
I diji de scé y ne sun nia cun le cör y la convinziun lapró.
Insciö ne corespogn ci che é ia do mia falzada nia ala parüda.

O al pó ester che n invit m’interessëia tan püch, ch’i diji atira de no.

Sides ch’i diji de scé, sides ch’i diji de no, 
resta la vita ia do la falzada n fabricat en costruziun.
Sc’i á dit de scé y á surantut n compit, él dërt, 
sides por mi bëgn co por chël di atri, ch’i mantëgnes parora. 
Sc’i á dit de no a val’, ch’i sciafiass da fá y che podess ester d’ütl, 
él dërt ch’i pënses sura y ch’i ais le coraje y l’umilté da mudé idea. 

Vangele: Matî 20,1-16

Canch’al ê gnü da sëra, à le patrun dla vigna dit a so aministradù:
Chërda i oras y paii fora le paiamënt,
meton man dal ultimo ćina al pröm.
Al gnô chi che ê gnüs tuć sö dala önejima ora,
y vignun à ciafè n denar.
Canch’al ê rové pro i pröms, minâ chisc de ciafè deplü.
Mo inće chi à mâ ciafè n denar porom.
Dailò ài metü man da se lascè sö cuntra le patrun.
Mo le patrun ti à respognü a un de chi:
Amì, al ne te vëgn fat degun tort.
Ne n’este nia gnü a öna cun mè sön un n denar?
Ne poi nia fà ći ch’i ô cun ći che é mi?
O este invidius, deach’i sun bun cun i atri?

Datrai me sá Chël Bel Dî döt atramënter, nia da conësce y forest,
y süa manira da fá cunc ne sunsi nia bun da capí.
Mo te öna na cossa él dër dlungia nos,
canch’ara vá de generosité y de misericordia.

A un de chi che se lascia sö él le patrun che ti fej chësta domanda:
„Este invidius, deach’i sun bun cun i atri?“
Sc’al me fajes a me chësta domanda,
messessi respogne:
„Scé, datrai bëgn,
cis canche d’atri l’á plü saurida
y pó s’un aprofité de ci che iö á fat por ëi,
y canche iö m’á dé da fá y á messü aspeté,
i ne sá ma nia tan dî, do ci ch’i m’ess mirité.

Mo Chël Bel Dî é generus y misericordius 
tambëgn cun i atri co ince cun me.
Sté a confronté é la fin dla contentëza
y le scomenciamënt dl malcontënt

Vangele: Matî 18,21-35

Te chël tëmp ti é Pire jü pormez a Gejù y l’à damanè:
Signur, tan gonot mëssi pa ti pordenè a mi fre,
sc’al fej pićé cuntra mè? Set iadi?
Gejù ti à dit: Nia set iadi, mo setantesset iadi.
Cun le rëgn dl cil éra sciöche cun n re che orô fà cunt cun sü sorvidus.
Canch’al à metü man da fà cunt,
ti n’àn condüt un che ti ê diescmile talënć de debit.
Deach’al ne sciafiâ nia da rete i scioldi,
à le patrun comanè de le vëne
cun fomena y mituns y cun döt ći ch’al â,
por le fà despaié jö insciö le debit.
Dailò s’à le sorvidù sciuré söi jenëdli y periâ:
Ais paziënza cun mè! I te reti döt.
Le patrun à albü compasciun cun le sorvidù, cun la crusc ál
l’à lascè jì y ti à lascè do le debit.      sferié jö nosc debit

Ne dess nia la pordenanza avëi sü confins?
Cis sc’i ponsun ai 6 miliuns de iüdes che é gnüs copá,
o ai cristians che che vëgn martorjá tl Irach y tla Siria?
o ai milesc de mituns che vëgn violentá?
Nou é la resposta tlera de Gejú.
Pordené 77 iadi ó dí pordené dagnora.
Idî m’á dadî bele pordené: La pordenanza de Dî é bele daimpröma incá.
Y deache süa pordenanza n’á degöna mosöra,
ne pói iö nia sté a pordené cun mosöra.
Al ne stá nia te mi iudize, sc’i dess pordené o no.
Deache la pordenanza de Dî é infinida, dessi ince iö superé i confins,
i confins de mies imaginaziuns de iustizia.
Y sce iö prô da pordené y ne sun nia bun,
pói impó ciamó speré che Chël Bel Dî me pordones. (M.T.)

Vangele: Matî 18,15-20

Te chël tëmp à Gejù dit a sü discepui:
Sce to fre fej pićé,
spo va da d’ël y amonëscel sot a cater edli!
Te mëtel averda, spo aste davagné to fre.
Ne te mëtel nia averda, spo tol cun tè un o dui ëi,
deache vigni cossa mëss gnì fata fora
söla parora de dui o trëi testemoni.
Ne ti mëtel gnanca averda a chi,
spo ti al dìjeste ala comunité.
Ne ti mëtel gnanca averda ala comunité,
spo déssel ester por tè sciöche n pagan. ....
Inant ves diji:
Döt, do ći che dui de os prëia deboriada söla tera,
ciafarai da mi Pere che é tl cil.
Deache olache dui o trëi é abinà te mi inom,
dailò sunsi iö amesa ëi ite.

Chësta manira da amoní n piciadú n’é aldedaincö bëgn apëna plü praticabla.
Mo ci che é chiló sotintenü y che ne vëgn nia dit, é dessigü la oraziun:
Le perié do le Spirit Sant ch’al nes dëides te de te caji da se comporté dërt.

Al n‘é nia saurí da odëi olach’al é colpa y picé
y tan demanco sunse nos tla condiziun da podëi iudiché.

I podun ma perié, che Chël Bel Dî s’un toles sura dles cosses
che pê che vais cuntra süa orenté.

„Mënete picé, oh Bel Dî!“, podunse perié, ince sciöche comunité. 
„Mënete picé de chi che s’astila cuntra tüa orenté y che la desprijëia.
Al sides santifiché to inom y sideste tö amesa nos ite.“ (M.B.)

Vangele: Matî 16,21-27

Gejù â metü man da ti splighé a sü discepui,
ch’al messâ jì a Ierùsalem y s’un doré tröp
da pert di plü vedli, di gragn proi y di studià dla lege,
che al gnô copè, mo che al ressorî le terzo dé.
Dailò l’à Pire tut da na pert y à metü man da ti trà dant,
dijon: Chësc dess Idî evité, Signur!
Chësc ne po nia sozede cun tè!
Mo Gejù s’à ôt y ti à dit a Pire:
Vàtun demez da mè, sàtana!
Tö ôs me fà tomè;
tö ne n’as nia imënt
ći che Dî ô, mo ći che la jënt ô.
Spo ti à Gejù dit ai discepui:
Chël che ô ester mi discepul,
s’un desdijes de sè instës,
toles süa crusc sön ël y me vëgnes do.
Deache chël che ô salvè süa vita, la pordarà;
mo chël che perd la vita por mia gauja, la davagnarà.

Gejú n’ascogn nia ia che, sc’i jun do sües pedies,
junse por n tru de impedimënc, de dificultés y soferënzes.
Vignun á süa crusc da porté.
Mo ti jon do a Gejú y ciaran sön ël,
pó le cristian, che porta süa crusc, 
sintí ch’al vëgn daidé da Gejú, che é ressorí y che é gnü inalzé.
Deache ti jí do a Gejú söl tru dla crusc ne significhëia nia jí sot y morí,
mo tó pert impara ince ala ressoreziun. 
Ala fin stá, do les parores de Gejú, la devënta y le davagn dla vita.

Vangele: Matî 16,13-20

Gejú á damané sü discepui: Os indere, por chê m’aratëise pa os?
Scimun Pire à respognü: Tö es le Messia, le Fi dl Dî vi!
Gejù ti à dit: Beât este tö, Scimun Bariòna;
deache nia ćern y sanch ne t’à revelè chësc,
mo mi Pere tl cil.
Iö indere te diji: Tö es Pire – la pera –,
sön chësta pera fajarai sö mia dlijia,
y les potënzes dl somonn
ne ti sarà nia suraćé.
I te darà les tlês dl rëgn dl cil .....

„Os indere, por che m’aratëise pa os?“
N chestian, sciöche Gejú, che vir cun cosciënza,
che sá ci ch’al ó y ci ch’al fej y che ti ó bun al Pere tl cil,
ne stá nia n pez a se cruzié: Por che m’arata pa la jënt?
A Gejú ti interessëia deplü: Co l’ëise pa os cun Chël Bel Dî,
co l’ëise pa cun os instësc y ci ves dij pa osta cociënza?

Important n’é nia le baié dla jënt, mo che iö me sintes daite apost:
„Por che arati pa iö Chël Bel Dî y co me comporti pa porchël te mia vita?“
La fede ghira da me ch’i fejes mi compit da credënt.
Le Credo ch’i professëii é pormó complet, sce mia vita passenëia lapró.

Insciö nes damana Gejú plü sot:
„Co s’astilëise pa, nia ma te mi confrunc, mo ti confrunc cun Chël Bel Di,
ti confrunc cun le monn, ti confrunc cun i atri?“

Porchël orunse ince respogne plü sot: 
„En te, Gejú, sintiunse ci ch’al ó dí: Se lascé ite deplëgn sön Chël Bel Dî.
En te podunse conësce ché che Chël Bel Dî é.“
Y sc’i un capí ci che la fede ó da nos, ch’i un le compit da ti sté do al amur,
unse tles mans „les tles dl rëgn dl cil“.

Vangele: Matî 15,21-28

Mo la ëra é gnüda pormez,
s’à inslenè dan da d’Gejù y à dit:
Signur, dëideme!
Al à respognü: Al n’é nia dërt,
ti tó demez le pan ai mituns
y ti al sciuré dant ai ćians.
L’ëra à dit: Scê, t’as dërt, Signur!
Mo ćinamai i ćians ciafa les frogores
che toma jö dla mësa de sü patruns.
Sön chëra à Gejù respognü:
Ëra, tüa fede é grana.
Ći che t’ôs, dess sozede.
Y da chë ora inant ê süa fia varida.

Magari ti â i vijins bele dit a chë uma da na fia tormentada da n malan,
ch’ara n’â pa degöna poscibilité da gní ejaudida da Gejú, che ê pö n iüda,
y ch’al ess apëna ascuté sö y daidé na ëra pagana.

Mo chë uma ne la dá nia sö. Le crüze por süa fia amarada
la sforza da ti sté do a Gejú, che n’ó daimpröma nia dër ti mëte averda.
Mo le gran fistide de chë ëra, cun tan de amur, altruism y umilté,
arjignada da se fá picera y da s’inslené jö,
imprescionëia Gejú, y al ti deura le tru dla salvëza.

Cun süa fede y süa fidënza müda chë ëra cananea le comportamënt de Gejú.
Chësta ëra mët a tlocí, sce nia a tomé adöm, la pira de preiudizi
che i iüdes â laota cuntra i pagans.

Y da dailó inant sunse ince nos, ch’i n’aldiun nia pro le popul de Israel,
bëgngnüs y tuc ite tl cërtl di discepui y dla jënt incër Gejú,
por gauja dla fede de chë ëra pagana,

Vangele: Matî 14,22-33

La barca ê bele cotan ite por le lech y gnô sciurada ia y ca dales ones;
deach’ai â vënt da rodus.
Dala cuarta verda de nöt él gnü Gejù da d’ëi; al jô sura ega ia.
Canche i discepui l’â odü gnon ca por lêch, s’ài spordü,
ćiodich’ai minâ ch’al foss n fantasm, y ai scraiâ dala tëma.
Mo Gejù à metü man da baié impara y à dit: Ede confidënza, i sun iö;
no se temede! Sön chëra à respognü Pire: Signur, sce t’es tö,
spo comana ch’i vëgnes da tè sura ega ia. Gejù à dit: Vì!
Dailò é Pire jü fora de barca y é jü da Gejù sura ega ia.
Mo canch’al â odü tan ri che le vënt ê, àl ciafè pôra y jô sot.

Cun püch y degun suzes combatunse cuntra les dificultés che la Dlijia incunta tl vënt che ti sofla decuntra; y i ne fajun nia d’ater co baudié.
Mo chësc se sparagnunse incö.

Le vangele da incö cunta na storia dl tëmp do la ressoreziun y dl pröm tëmp dla storia dla Dlijia.
Ciodî se sperd pa y scraia i discepui dala tëma? Apëna dal vënt, al é pö ma n vënt da rodus.
Ai se tëm dal Ressorí che ti vëgn adincuntra, te na manira ch’ai ne s’aspetâ nia.

Ora che Gejú é impara tla barca, se sbona ia la situaziun y ai röia inant.
Forsc n’á la Dlijia aldedaincö gnanca tan de dificultés por le vënt contrar di tëmps da incö, mo deach’ara é gonot sön tru zënza Gejú ta barca.
Sc’i porvun, sciöche i discepui, da rové inant zënza Gejú cun nos,
él tambëgn ince por nos da se sperde y da temëi.

Important él ince ch’i stunse y tignunse adöm tla comunité dla Dlijia,
deache Pire, ora ch’al vá da su fora de barca, manacel da jí sot.

Al é n gröm de situaziuns y de ativités tla Dlijia olach’i un dötes les rajuns
da se damané: tignunse pa adöm y é pa Gejú senté cun nos te barca?

Vangele: Matî 17,1-59

Te chël tëmp à Gejù tut Pire, Iaco y so frè Jan da na pert
y i à condüt cun sè sön na munt alta.
Y al é gnü trasfiguré dan sü edli;
so müs lominâ sciöche sorëdl
y sü guanć é gnüs blanć adorbënć sciöche la nëi....
Y fora dl nio à tlamè na usc:
Chësc é mi Fi bunorü, te chël ch’i à ciafè plajëi; ascutédele!
Canche i discepui â aldì chësc,
ài ciafè na gran tëma y s’à petè col müs ia por tera.
Dailò ti é Gejù jü pormez, i à pié ite y ti à dit:
Lovede sö y ne ede nia tëma!
Canch’ai â ćiarè sö,
n’odôi plü degügn, ater co Gejù.

I oress lié ite chësta festa te nosc monn,
sciöche da oje le traní jö tla tera,
y la trasporté jö dla munt alta
ite te nosta funziun sacra dla domënia.
Deache tla parora de Dî y tl eucaristia
podunse esperimenté vigni edema
la trasfiguraziun dl Signur.
Tla letöra fora dl Testamënt Vedl
nes vëgnel adincuntra i profec cun la lege dl Signur,
simbolejá söla munt dl Tabor da Mosé y Elia.
Tl’eucaristia é Gejú trasfiguré amesa nos tl pan ch’i partiun,
che nes scinca vita, benedisciun y salvëza.
Ara stá a nos incö, sciöche laota i discepui, da s’inslené jö,
nia por tëma, mo por reconescënza ch’i podun deventé testemoni
de chësta trasformaziun y presënza dl Signur.
I ne sun nia ma testemoni, mo i podun tó pert y se lascé scinché da Idî.
Che chësta festa pois nes conforté da jí indô jö albas tla vita da vigni dé. (M.T.) 

Vangele: Matî 13,44-52

Te chël tëmp ti à Gejù dit ala meja:
Cun le rëgn dl cil éra sciöche cun n tesur che ê ćiavè ite te n ćiamp.
N ël ê rové laprò, mo al l’à indô ćiavè ite.
Te süa ligrëza él jü a vëne
döt ći ch’al â,
y à cumprè le ćiamp.
Cun le rëgn dl cil éra inće
sciöche cun n marćiadënt
che chirî de beles perles.
Canch’al â albü ciafè
na perla dër preziosa,
àl venü döt, ći ch’al â,
y l’à cumprada.
Cun le rëgn dl cil éra inće sciöche cun na rëi ....

Al é bëgn tler ci che chësc vangele ó nes dí:
Le rëgn dl cil ghira ch’i se dunse da fá deplëgn y ch’i stunse ite cun döt.
Sides de chël che á ciafé le tesur tl ciamp co dl marciadënt vëgnel dit,
che trami á venü döt por abiné le rëgn dl cil.
Ince sce l’insegnamënt é tler, n’éra spo tla pratica nia saurida.
Vëne döt? Al é dessigü falé da limité chësc vangele ma ai scioldi y al avëi.
Y sciöch’i ne sun nia bugn da cumpré le rëgn dl cil, 
ne se tratera gnanca da renunzié a döt. 
Les paraboles de Gejú n’é nia da tó ala parora, mo impó da les tó söl sciode.
Vignun mëss instëss se damané ci che l’impedësc da rové pro le rëgn dl cil, 
al pó ester i scioldi o l’avëi, mo ince d’atres cosses y d’atri interesc.
Un ciafa le tesur plütosc por caje, l’ater se mët a chirí perles prezioses;
chisc ejëmplí podess significhé che le rëgn dl cil é por vignun 
da chirí te n’atra manira y te n ater post.

Vangele: Matî 13,24-43

Canche la somënza ê chersciüda sö y fajö spì, é inće gnü la zizania a löm.
Dailò é i fanć jüs dal patrun y à dit: Signur, ne n’aste nia somenè
de buna somënza te to ćiamp? Da olâ vëgn pa la zizania?
Al à respognü: Chësc é stè n mi nemich che à fat.
Dailò ti à i fanć dit: Désson jì y la trà fora?
Al ti à respognü: Nou,
zënza tirëise fora inće le formënt cun la zizania.
Lascede crësce entrami ćina dala racoiüda.
Canch’al é spo chilò le tëmp dla racoiüda,
dijarai ai lauranć: Abinede impröma adöm
la zizania y liédela te manes por la burjé;
le formënt indere condejede te mia majun.

Dala pröma odlada pê döt tler: bla y zizania. 
La bla vëgn incultada y zidlada y döt l’ater alda demez, 
mo al pó ester che da trá fora la zizania tiron ince fora i spisc.
Inultima podess pa la zizania ince ester de medejina y d’ütl por la natöra.
Tla vita aratunse dërt da desfarienzié ci che é d’ütl y ci che é de dann, 
le bun y le stlet, amisc y nemisc, chi che é a öna y chi che é decuntra,
chi che s’un sciampa dala vera y chi che vëgn ma chiló da nos a s’un aprofité,
chi che laora y se prô y chi fej i furbi y vir a cost di atri.
I oressun ion despartí, premié i prosc y sburlé da na pert i ri. 
Insciö sunse ausá da la ponsé, mo Chël Bel Dî la vëiga atramënter. 
Vigni chestian á n valur infiní y é n fi de Dî.
Degügn n’é ilegalmënter chiló o nasciüs y garatá mal. 
Sc’i incuntun chi che Idî nes á metü dlungia 
cun respet y amur, sc’i ciarun da i traté bëgn y ti un crëta, 
i daidunse da deventé ci che ai é, creatöres do la somëia de Dî.
I orun confidé tl dessëgn de Dî y i ne stun nia a despartí y a chirí fora. 
Cherdun che vignun é prezius y bunorü da Chël Bel Dî!

Vangele: Matî 13,1-23

N somenadù é jü te ćiamp a somenè.
Canch’al somenâ, é na pert di granì tomada te tru,
y al é gnü i vicì y i à mangé sö.
N’atra pert é tomada sön lastun,
olach’al ê mâ püćia tera,
y ara é atira chersciüda sö,
deache la tera n’ê nia sota;
mo canch’al é lovè sorëdl,
éra borjada y seciada ia,
deach’ara n’â degönes raîsc.
Indô n’atra pert é tomada ti spinac,
y i spinac é chersciüs sö y à sofié la somënza.
N’atra pert é tomada inultima sön de bun terac y à portè früt,
na pert cënt, na pert sessanta, na pert trënta iadi tant.
Chël che à orëdles, dess aldì!

I baiun scialdi ma dla somënza che toma te tru, sön lastun y ti spinac, 
che ne crësc nia sö y ne porta nia.
Y i se desmentiun che na pert dla somënza toma te de bun terac,
olache le rëgn de Dî crësc y porta früt. Y Gejú dij: “Chël che à orëdles, dess aldì!“ Propi de 
chësc se tratel, aldí y conscidré che na pert toma te de bun terac 
y porta früt, cënt, sessanta y trënta iadi tant. 
Deache la desfidënza é maiú co la fidënza, él dërt ch’i ciarunse tla vita 
olach’al é val’ che crësc y ch’i savunse ince da l’aprijé. 
Sc’i laldun y rengraziun les porsones por ci ch’ares fej de bun, chël ti dá forza. 
Insciö sc’i odun tla Dlijia ci che crësc y madorësc, y nia ma ci che ne gareta nia, 
daidunse la parora de Dî y le vangele da porté früt.
Al é bel da odëi n ciamp de bla cun i spisc plëgns de graní. 
Tan bel él ince da odëi la somënza dl bëgn madorin y portan früt pro i atri. 

Vangele: Matî 11,25-30

I t’aprijëii, Pere, Signur dl cil y dla tera,
ćiodiche döt cant chësc ti aste ascognü ai sapiënć y ai scicà
y ti l’as revelè ai pici.
Scê Pere, insciö t’àra plajü.
Döt m’é gnü surandè da mi Pere;
degügn ne conësc le Fi, mâ le Pere,
y degügn ne conësc le Pere, mâ le Fi
y chël, a chël che le Fi ti l’ô revelè.
Gnide düć da mè,
os ch’i se cruziëis y ch’i ëis tröp da portè.
Iö ves darà palsa.
Tolede mi ju sön os y imparede da mè;
deache iö sun bun y umil de cör;
insciö ciafarëise tria por osta anima.
Deache mi ju ne drüca nia y mi pëis é lisier.

„Gnide!“, nes inviëia Gejú, 
da jí da d’ël cun döt ci che nes pësa söles sciables y tl cör. 
Jí da Chël Bel Dî é n movimënt fondamental y permanënt tla fede.
I sbrochi fora dl cërtl dles preocupaziuns ma por me instës
y vá da Chël Bel Dî. 
I me surandá a d’ël cun döt ci che me fej ria la vita,
ince sc’i ne sá nia ciamó ci che ël ó fá impara y ci che se mudará sön mi tru.
Mo Gejú dij tler ci ch’al me scincará: 
Tria por la anima y pesc. 
Sc’i sbrochi fora de mi cërtl strënt, me oj pormez a Chël Bel Dî 
y me lasci ite sön so invit „Ví“, él dessigü val‘ che se müda. 
Insciö ó Gejú nes condüje a nes sté bëgn pro Chël Bel Dî
olach’i ciafun ince la forza da jí inant te nosta vita.

Vangele: Matî 10,37-42

Chël che ti ô plü bun al pere y ala uma co a mé, n’é nia dëgn de mè,
y chël che ti ô plü bun al fi o ala fia, n’é nia dëgn de mè.
Y chël che ne tol nia süa crusc sön ël y ne me vëgn nia do a mé,
n’é nia dëgn de mè.
Chël che ô davagné la vita, la pordarà;
chël indere che pordarà la vita por mia gauja,
la davagnarà.
Chël che ves tol sö os, chël tol sö me,
y chël che tol sö mè, tol sö chël che m’à menè.
Y chël che ti dà a un de chisc pici,
inće mâ un n gote d’ega frëscia da bëre,
deach’al é n discepul, – Amen, iö ves diji:
al ne pordarà sigünenia so paiamënt.

Chël che m’ó bun a me, dess m’orëi plü bun co a düc i atri.
Chësta é n’espresciun tlera de Gejú. 
Chiló ne baia Gejú nia te paraboles o cun ejëmpli, 
ch’i messun pormó interpreté y odëi ci ch’ai ó nes dí.
Sc’i essun da rové - mo chël ne sperunse nia - tla situaziun da messëi lité
danter Gejú y porsones chi un le plü ion, ne l’essun nia saurida.
Gejú ne nes dá nia la poscibilité de na lita comota 
y nes inviëia ince da tó nosta crusc sön nos.
Mo spo dij Gejú ciamó val’: Te ciafaras to paiamënt,
por ci che te fejes te mi inom y por chi che te toles sö te mi inom.
Te n’as nia bria da le fá debann, te le fejes por le paiamënt de Dî.
Coche Idî nes al paiará, ne savunse nia, mo al sará cotan. 
I n’un nia bria da fá cunc o da dí ci ch’i oressun avëi. 
Idî su sá can y co ch’al paia. 
Mo chël savunse, ch’al paiará.

Vangele: Matî 11,25-30

Te chël tëmp à Gejù dit: I t’aprijëii, Pere, Signur dl cil y dla tera,
ćiodiche döt cant chësc ti aste ascognü ai sapiënć y ai scicà
y ti al as revelè ai pici.
Scê Pere, insciö t’àra plajü.
Döt m’é gnü surandè da mi Pere;
degügn ne conësc le Fi, mâ le Pere,
y degügn ne conësc le Pere, mâ le Fi
y chël, a chël che le Fi ti al ô revelè.
Gnide düć da mè,
os ch’i se cruziëis y ch’i ëis tröp da portè.
Iö ves darà palsa.
Tolede mi ju sön os y imparede da mè;
deache iö sun bun y umil de cör;
insciö ciafarëise tria por osta anima.
Deache mi ju ne drüca nia y mi pëis é lisier.

L’aprisc de dilan, che Gejú inalza sö al Pere, 
nes lascia odëi ite te so cör.
Gejú, che conësc dër sot le mister dl amur dl Pere,
ó le dé y le confidé inant,
Dantadöt ai pici dal cör umil y davert ala buna noela.
I sapiënc y i scicá, che mina da avëi la dërta idea de Dî y dl monn, 
se stënta da capí ci che le vangele da incö ó dí.
Mo Gejú i inviëia düc da jí da d’ël. 
Pro so cör podunse ciafé ci ch’i adorun le plü: palsa y tria.
Le ju, de chël che Gejú baia, podess ester l’oraziun; 
la oraziun nes alisirëia i pëisc ch’i un da porté.

Vangele: Jan 6,51-58

Te chël tëmp ti à Gejù dit ala meja: Iö sun le pan vi che é gnü jö dal cil.
Sce un mangia de chësc pan viaral por dagnora.
Le pan che iö darà é mia ćern, i la dà ca por la vita dl monn.
Dailò se stritâ i iüdes y dijô:
Cô sciàfiel pa da nes dè süa ćern da mangé?
Gejù ti à dit: Amen, amen, i ves diji:
Sc’i ne mangëis nia la ćern dl Fi dl Om
y ne boiëis nia so sanch, ne n’ëise nia la vita te os.
Chël che mangia mia ćern y bër mi sanch,
à la vita eterna, y iö le ressuscitarà l’ultimo dé.
Deache mia ćern é veramënter na spëisa,
y mi sanch é veramënter na boanda.
Chël che mangia mia ćern y bër mi sanch,
chël romagn te mè y iö romagni te ël.

San Paul se damana tla letöra da incö: 
„Ne n’é nia le caresc dla benedisciun, sura chël ch’i pronunziun la benedisciun,
partezipaziun al sanch de Crist? 
Ne n’é nia le pan, ch’i rumpiun, partezipaziun al corp de Crist? 
Chël che tol le caresc y le pan, mostra ch’al é dër lié a Gejú Crist, 
al desmostra ch’al stá da süa pert y che süa vita y süa mort crödia ti significhëia tröp.
Sc’i bëri le sanch y mangi le corp, sön che me lasci pa ite? 
Ci m’afascinëia pa pro Gejú, ch’i me feji pormez a süa mësa,
deperpo ch’al ti stô y ti stá a tröc te tru?
Ciodí ói pa ti rové dlungia y avëi conferta impara
y incö me mostré ince defora dan da düc ch’i stá da süa pert y ti cianti a so lalt?
Ciodí m’él pa tan important, ch’i ne n’ó nia le lascé ia?
Forsc ái n momënt dlaurela tratan mëssa o tratan la prozesciun 
da ponsé do y da chirí na resposta.

Vangele: Jan 3,16-18

Idî ti à orü tan bun al monn,
ch’al à dè ca so Fi su,
por che vignun che crëi te ël, ne vais nia ademal, mo ais la vita eterna.
Deache Idî n’à nia menè so Fi tl monn,
por che ël iudichëies le monn,
mo che le monn vëgnes salvè tres ël.
Chël che crëi te ël, ne vëgn nia iudiché;
chël che ne crëi nia é bele iudiché,
ćiodich’al n’à nia cherdü
tl inom dl Fi su de Dî.

Nos porsones sun fates por val’ deplü.
Nosc compit é la dediziun, se dediché a val’, deach’al é ince Chël Bel Dî instës
che se dedichëia.
Nosta destinaziun é chëra de sorví
y porté pro ch’ara ti vais bun a d’atri,
y, sc’al gareta, podëi le festejé.
I n’un nia bria da ester de gran personalités, bunes da mudé le monn.
Mo i sun cherdá da jí cun le cör y i edli daverc fora por le monn y da aldí l’invit dla vita
tles pices cosses, tla meseria y tla fortüna
di atri, y da ester chiló.
I sun cheriá por chësc.
Chël che vir ma por se instës, vá ademal.
Idî ti à orü tan bun al monn, ch’al á dé ca so Fi su, por che vignun che crëi te ël,
ne vais nia ademal, mo ais la vita eterna. 

Vangele: Jan 20,19-23

La sëra dl pröm dé dl’edema,
canche i discepui â, dala tëma dan dai iüdes, sarè pro les portes,
él gnü Gejù, é jü amesa ëi ite y ti à dit: Pêsc a os!
Do chëstes parores ti àl mostrè sües mans y so costà.
Dailó se ralegrâ i discepui da odëi le Signur.
Gejù ti à ćiamò n iade dit: Pêsc a os!
Sciöche le Pere m’à menè mè, insciö ves mëni iö os.
Do ch’al à albü dit chësc,
ti àl fladè ados y ti à dit:
Recioiede le Spirit Sant!

Cun flames y cun n dër temporal descrí la letöra da incö l’avënt dl Spirit Sant. Püch y nia de chësc n’aldiunse deperpo tl vangele che ne pê gnanca dër da passené pro la festa de Pasca de Ma.
Al cunta dla pröma incuntada dl
Ressorí cun sü amisc.
Y ci fej pa Gejú por impizé i discepui fora dl salf olach’ai s’â saré daite?
 Al ti flada ados so fle morjel.
Y impó él te chësta ona morjela de fle döta la potënza de Chël Bel Dî. Sciöche tl scomenciamënt él le creatur che ti flada ite a döt süa vita.
Da canche Idî nes á dé so fle, sunse animá da d’ël y i un te nos so Spirit.
Gejú nes dá indô so fle danü y nes dá n scomenciamënt nü,
la freschëza de na doman nöia, plëna de forza da crëie y da dé fede inant.
Sc’i dun inant so fle morjel, ne saral degun spetacul de vënt, tranis y tonn,
mo por chi che se deura a so fle n scomenciamënt nü te ël che é mort y ressorí.

Vangele: Matî 28,16-20

Te chël tëmp é i önesc discepui jüs tla Galilea sön chë munt
che Gejù ti à dit.
Y canch’ai â odü Gejù, s’ài inslenè dan da d’ël.
Mo n valgügn dubitâ.
Dailô ti é Gejù jü pormez y ti à dit:
A mé m’él dè döta la potesté tl cil y söla tera.
Porchël jide da düć i popui y fajede fora de döta la jënt mi discepui;
batiedi tl inom dl Pere y dl Fi y dl Spirit Sant,
y insignedi da osservè döt ći ch’i ves à dè sö.
Ćiarede: Iö sun cun os,
düć i dis ćina ala fin dl monn.

Canche Gejú ti ê compari ai discepui sön chë munt ch’al ti â dit, 
n’êl de chi che dubitâ.
Chësc é ince da capí do döt ci che ê sozedü. 
Y sëgn dôi ciamó n iade le „perde“.
Mo ai pó – y nos podun impara – 
confidé sön ci che Gejú ti â impormetü dan süa ascensiun: 
ch’al ti ortiará le Spirit Sant.
I podun confidé te ci che i agnui ti dij ai discepui:
„Os ëi dla Galilea, ci stëise pa chiló a ciaré sö a cil? 
Chësc Gejù che é jü demez da os y che é gnü tut sö tl cil, 
gnará indô sciöch’i l’ëis odü jon a cil.“ 
Gejú gnará indô, y cina ch’al gnará indô, 
él cun nos tres la forza dl Spirit Sant; 
chësta é nosta speranza.

Vangele: Jan 14,15-21

Sc’i m’orëis bun, se tignarëise a mi comandamënć,
y iö periarà le Pere, y ël ves darà n’ater paraclet,
che dess restè pro os por dagnora.
Al é le Spirit dla verité, che le monn ne po nia ciafè,
deache ël ne le vëiga nia y ne le conësc nia.
Os indere le conescëis, ćiodich’al sta pro os y sarà te os.
I ne ves lasciarà nia indô sciöche òrfanns,
mo i vëgni indô da os.
En chël dé conesciarëise:
Iö sun te mi Pere, os sëis te mè, y iö sun te os.
Chël che tol sö mi comandamënć y se tëgn a d’ëi, chël m’ô bun;
a chël che m’ô bun, ti vëgnel orü bun da mi Pere,
y inće iö ti orarà bun y a chël me darai da conësce.

„No t’un jí!“ De pici mituns ciafa la ria
y mët man da pité y da se desperé,
sce uma o pere o porsones de confidënza s’un vá.
Plü ch’ai se tëm da resté susc,
tan plü rí él da ti dí: „I mëssi m’un jí.“
Gejú sá chësc y impormët che zacai d’atri,
gnará a dé confort y aiüt.
Le vangelist San Jan ti dij tl lingaz grech „Paraclet“
(chël ch’i podun cherdé a nes defëne, a nes daidé y nes conforté).
Le Spirit Sant nes vëgn nia ma impormetü canch’i l’adorun propi.
Al é te vigni situaziun y te vigni bojëgn da nosta pert,
anfat sc’i ciumpedun ma o sc’i tomun dassënn y ne sun nia plü bugn da lové sö.
Al é chiló, al nes tëgn y variëia cun nos,
al nes deura l’odlada y nes dá ares.
Zënza ël ne sciafiassun nia da deventé cristians, discepui de Crist.

Vangele: Jan 10,1-12

Te chël tëmp à Gejù dit a sü discepui: I va a ves arjigné ca n post?
Canch’i sarun jü y ves arà arjigné ca n post,
vëgni indô, y i ves condüji da mè,
por ch’i sëise inće os, olache iö sun.
Y olache iö va – chël tru conescëise pö.
Tomesc ti à dit:
Signur, i ne savun nia olache te vas.
Cô désson pa spo conësce le tru?
Gejù ti à dit:
Iö sun le tru y la verité y la vita;
degügn ne röia dal Pere ater co tres mè.
⁷Canch’i m’arëis conesciü, conesciarëise inće mi Pere.
Bele śëgn le conescëise y l’ëise odü.

I discepui n’ará indinenia capí döt, ci che Gejú ti â dit te so discurs de comié
Y gnanca iö ne capësci döt, mo öna na cossa me pê importanta por mia vita.
I á na patria pro Chël Bel Dî. Vigni iade ch’al ne me sá nia da ciasa, 
deache i ne vëgni nia capí, deach’i ne sun nia cuntënt cun me, 
deach’ara ne me vá nia bun,
dailó é chësc por mé dër de confort: I á na patria pro Chël Bel Dî.
Chësc n’é por me nia ma na consolaziun por do la mort, 
ara ne se trata nia ma dla patria eterna pro Chël Bel Dî,
mo ch’i sun bele sëgn da ciasa pro d’ël.
Avëi n daciasa ó dí por me: Avëi n post olach’i sun bëgnodü sciöch’i sun,
olach’i po ciafé pesc, olach’i pó lascé jö döt ci che me pësa te d’atres mans, 
tles mans de Dî.
Chësc daciasa pro Chël Bel Dî pói sintií bele sön chësc monn, por ejëmpl,
tles zelebraziuns de dlijia y dantadöt tla oraziun. 
La oraziun da vigni de é por me na proa, n alenamënt, da me sintí da ciasa
pro Chël Bel Dî, aspetan le de ch’i podará me sintí tut sö da d’ël por dagnora.

Vangele: Jan 10,1-10

Amen, amen, i ves diji: ... Chël che va da üsc ite é le famëi dles bisces.
Le portinà ti deura y les bisces ascuta süa usc;
al chërda les bisces che é sües, vignöna por so inom y les condüj fora.
Do ch’al à parè fora dötes sües bisces, ti val danfora, y les bisces ti va do;
deache ares conësc süa usc.
⁷Gejù ti à dit inant: Amen, i ves diji:
Iö sun l’üsc da i jì pormez ales bisces.
Düć chi che é gnüs dan mè ê leri y lotri;
mo les bisces ne i à nia ascutè sö.
Iö sun l’üsc;
chël che passa da mè ite gnarà salvè;
al jarà ite y fora y ciafarà pastöra.

Incö nes dij Gejú nia ciamó 
che ël é le bun famëi,
mo al nes dij naota val’ d’important. 
Al dij che ël é l’üsc
y ciamó denant, che ël é le portiná. 
Le portiná mët averda che che vá ite y fora, che che pó ester ghest de ciasa.
Gejú n’é nia zite, al ne chir nia fora cai che pó passé y cai nia. 
Al se confrontëia se instës cun n üsc, na entrada, n post da passé,
na poscibilité da rové ite. 
Pormez a ci podunse pa rové?
Chël che passa tres me, se delibrëia da vigni stlavitú,
passará cun liberté ite y fora y ciafará pastöra, 
n post da se sté bëgn y nudrimënt por corp y anima,
na vita buna, plëna y rica. 
Gejú é l’entrada tla vita en abondanza, tla liberté, tla vita cun ël tla contentëza.
Ci fortüna da podëi crëie te n te Dî!  

Vangele: Lüca 24,13-35

Tratan ch’ai baiâ y se cuntâ sü pinsiers,
él gnü pormez Gejù y é jü impara.
Mo sü edli n’ê nia bugn de le conësce.
Al ti á dit: Tan ch’i se stentëis
da crëie döt ći che i profeć à dit.
Ne messâ nia le Messia patì döt chësc,
por rové insciö te süa gloria?
Y al ti spligâ, ći ch’al sta scrit
te döta la Scritöra porsura d’ël.
Ai ê rovà dan dal paîsc, olach’ai ê por jì.
Gejù savaiâ da orëi jì inant, mo ëi ne zedô nia y dijô:
Romagn pro nos, ch’al vëgn prësc da sëra y le dé s’un va.
Al é jü ite impara, por restè cun ëi. Y canch’al ê impara pro mësa
àl tut le pan, à dit l’aprisc de lalt, l’à rumpì y ti l’à dè.
Śëgn s’à daurì sü edli y ai l’à conesciü.

Dui discepui sön tru da Ierusalem a Emmaus; degöna spazirada saurida
mo n tru de 11 km, plütosc na sciampada dan da ci che ê sozedü.
Êsi pö döt spordüs da ci che les ëres savô da cunté: 
Che la fossa ê öta y ch’al ê ressorí. 
Chësc n’êsi nia bugn da capí.
Magari êsi por jí derevers indô tla vita da denant.
Sön chësc tru, che jô damat, damat ince te sü pinsiers, 
baia i dui discepui bëgn tröp, mo ai n’é bugn da capí püch y nia. 
Sön chësc tru ti vá pormez Gejú. 
Propi a chisc dui, che ne savô dër olá ia, êl Gejú che ti stô do.
Sc’i ponsun do, él n pinsier dër de consolaziun:
sc’i essun instësc n iade da ne savëi nia plü te ci vers jí.
Gejú ti vá do y ti spliga la Scritöra y ti deura i edli canch’al rump le pan.

Vangele: Jan 20,19-31

Tomesc ti à respognü ai discepui che â odü le Signur:
Sc’i ne vëighi nia les ferides di agüs te sües mans
y sc’i ne pò nia mëte mi dëit tl büsc di agüs
y mia man te so costà, ne crëii nia.
Otedé do ê sü discepui indô abinà adöm, y Tomesc ê laprò.
Dailò é gnü Gejù - les portes ê stlütes pro -
é jü amesa ëi ite y à dit: Pêsc a os!
Spo àl dit a Tomesc:
Tëgn ca to dëit - chilò é mies mans!
Tëgn ca tüa man y mëtela te mi costà,
y ne stè a ester descredënt, mo credënt!
Tomesc ti à respognü: Mi Signur y mi Dî!
Gejù ti à dit: Deache te m’as odü, crëieste.
Beâć é chi che ne vëiga nia y crëi impò.

Finalmënter él val’ che se möi tla comunité de Gejú.
Do che i discepui é restá paralisá dala gran spordüda,
él la ressoreziun de Gejú che porta ite slöm.
I cörs di ëi y dles ëres mët man da se daurí.
Le Signur comparësc danter ëi y é propi sciöche denant,
al vir y é chël che trasformëia le monn cun la forza dl amur.
Al é düc che crëi ater co Tomesc nia, al ó l’odëi y savëi avisa, sciöche nos.
Y Gejú ti al conzed. Tomësc vá ti jenëdli y conësc so Signur y so Dî.
Mo ince a nos, ch’i n’odun nia le Signur cun nüsc edli, nes impormëtel val’ de gran.
„Beac chi che ne vëiga nia y crëi impó“
Cun d’atres parores: Beac! chi che á na fede che vá sura ci ch’ai vëiga fora.
Savëi dëida, fede dá beatitú.
Savëi é le laur artejanal tla vita, fede é l’ert da la vire.

Vangele: Jan 20,1-18

Dailò é Pire y l’ater discepul jüs ia y fora y é rovà fora dal sepolcher;
ai ê saltà trami deboriada,
mo deache l’ater discepul ê plü asvelt 
co Pire, é chël rové por pröm dal
sepolcher. Al s’à cufé jö y ite
y à odü les fasces de lin ia por tera,
mo al n’é nia jü ite. Tratan ê inće
rové adalerch Scimun Pire,
che ti gnô do, y é jü ite tl sepolcher.
Al à odü les fasces de lin ia por tera
y la peza dal assoius che ê stada söl će de Gejù....

Ressoreziun adora intant de tëmp.
Ala fin de nosta vita él la mort. La speranza rovada, morta y sopolida. 
Mo la fin devënta n scomenciamënt.
Impröma messunse ti dé lerch al dolur y ala plüra. Jí dan la fossa.
Al sozed n mudamënt impröma deforaía, la pera é sburlada demez. 
Mo al ne tleca nia, al resta le dübe y l’incomprejiun.
Les ëres dan la fossa cun sü dübi ne scuta nia,
ares vá dai atri: „Ëise aldí?“ Al é sozedü val‘, mo i ne capiun nia.
Al n’ó spo ester de chi che fej n pröm vare, che se cüfa jö y ite te fossa, 
che se lascia ite tla malsegurëza, ite tl scür.
Y spo n vare ciamó plü inant, che vá plü sot y ó capí, 
ci ch’al é sozedü y ciodí ch’al é sozedü.
Y spo ala fin capí. Ara messâ pö sozede insciö.
Y sëgn él chiló la fondamënta de val’ veramënter de nü. 
Rové ala fede y odëi n significat tla vita.
La mort y le sënn é gnüs scombatüs y n’á nia l’ultima parora. 
La vita ciafa trus te na vita nöia.

Vangele: Jan 21,1-11

I discepui é jüs y à fat ći che le Signur ti â dè sö. Ai à condüt la müscia
y le polorin, à metü sü guanć sön chisc y spo s’àl sentè lassura.
Tröpa jënt destenô sü guanć ia por strada, d’atri taiâ jö rames dai lëgns
y les sternô ia por tru. La jënt, che jô danfora y che ti gnô do,
scraiâ: Osanna al Fi de Davìde! Benedì sides ël, che vëgn tl inom dl Signur.
Osanna alalt tl cil!

Gejú á n cör davert por
les speranzes y i dejiers de chë jënt che le tol sö 
y l‘aplaudëia – ince sc’al n‘adempliará nia les speranzes y 
i dejiers sciöche la jënt l’ess ion.
Al ti vá danfora tres la pasciun y la mort.

Vangele: Jan 11,1-45

Do ch’al â dit chësc,
àl cherdè cun usc sterscia:
Làzarus, vì fora!
Le mort é gnü fora,
sü pîsc y sües mans ê lià cun fasces
y so müs ê curì cun na peza dal assoius. Gejù ti à dit:
Desliedi les fasces y lascédele jì.
Tröc di iüdes, che ê jüs da Maria
y â odü ći che Gejù â fat,
é rovà a crëie te ël.

Le vangele da incö é na storia lungia de vita y de mort, de amizizia y delujiun,
de aspetanza y speranza. Al cunta dla mort de Lázar
y de süa regnüda demorvëia y miracolosa fora de fossa.
Plü dadî me dessenâi pro chësc vangele:
Ciodî se lasciâ pa Gejú tan dlaurela y n’aldî nia le scrai do aiüt dles sorus?
Da le capí deplëgn ne sunsi buna gnanca ciamó incö, mo intratan ái imparé:

1. Al é tröpes cosses fondamentales tla vita che ne se lascia nia splighé,
sciöche vita y mort, amur y soferënza, richëza y meseria, fortüna y desfortüna.

2. Chël Bel Dî, te chël ch’i crëii sciöche Dî dla vita y dl amur, é gonot dalunc;
datrai me pêl propi forest y sü intervënc che foss debojëgn atira ne se lascia
nia programé.

3. Lion la Sacra Scritöra ne dessi nia sté chit pro chës parores ch’i ne sun
por le momënt nia buna da capí, mo pro chëres che me dij y me dá val‘.

Te chësc vangele él les parores de Gejú che me brancia:
„Iö sun la ressoreziun y la vita. Chël che crëi, viará, ince sc’al mör.“
Idî ó la vita, chël é sigü. Ël ó por me na vita plëna, fortunada y implida. 

Vangele: Jan 9,1-41

Ai à damanè ler verc: Ćî àl pa fat cun tè? Cô al pa daurì tü edli? 
Al à respognü: I ves l’à bele dit, 
mo i ne m’ëis nia metü averda. 
Ćiodî orëise pa l’aldì ćiamò n iade? 
Orëise deventè sü discepui? 
Dailò l’ài cospetè: 
Tö es n discepul de chël chestian, 
nos indere sun discepui de Mosè. 
I savun che Idî ti à baié ados a Mosè; 
mo de chësc ne savunse nia da olach’al vëgn. 
L’ël ti à respognü: Chilò stal la morvëia, 
ch’i ne savëis nia da olach’al vëgn; 
deperpo ch’al à pö daurì mi edli. 
Mai n’àn ćiamò aldì, che zacai ti ess daurì i edli a un che é nasciü verc. 
Sce chësc chestian ne gniss nia da Idî, spo n’éssel dessigü derzè fora nia.

I un dan da nos n verc che vëiga indô, cun i edli dl corp y cun chi dla fede,  
y i farisés che vëiga cun sü edli, mo che é verc defrunt a Gejú y sües opres.
Ince sce chël verc porvâ da ti splighé ai farisés che Gejú messâ gní da Idî,
deach’al l’â varí, ne n‘ói nia crëie y stá sön la süa.
Tan deplü se stënta pa la jënt da incö da crëie, ne odon nia n te miraco?
Le compit de nos cristians é chël, da ti daurí i edli y ince les orëdles ala jënt,
cuntan de mia fede y de ci ch’ara significhëia por me y porvan da vire aladô.
Pian ia da me: Iö á n gröm de poscibilitês da fá de pici mirachi, 
che pó ti daurí a d’atri i edli por l’amur de Dî: daidan, partin, 
compatin, consolan, ascutan – degönes opres straordinares, 
mo de pices testemonianzes dla fede y dl amur.
N’avëi degöna tëma da jí pormez y se dé da fá, sciöche Gejú nes l’á vit dant!
Al é tröc verc che nes aspeta.

Gejù ti à respognü:
                      Vangele: Jan 4,5-42

Sce te savesses, te ćî ch’al sta la scincunda de Dî, y chê ch’al é chël
che te dij: Dame da bëre!, spo l’ésseste tö perié, y al t’ess dè ega via.
Ara ti à dit: Signur, te n’as degöna
massaria y le poz é sot;
da olâ aste pa spo l’ega via?
Este pa tö maiù co nosc pere Iàcob,
che nes à dè chësc poz
y che à instës boiü d’infora,
sciöche inće sü fis y sü pastorëc?
Gejù ti à respognü:
Chël che bër de chëst’ega, ciafarà indô sëi;
mo chël che boiarà de chë ega che iö ti darà,
n’arà mai plü sëi;
deplü, l’ega che iö ti darà deventarà te ël na fontana d’ega
che sprinza por la vita eterna.

Na incuntada demorvëia che vá dër a cör y ch’i odun söl pergo a San Martin.
Al é tres indô les incuntades fines y stersces cun ëres sensibles,
n iade cun Maria Magdalena dan le sepolcher, incö cun la samaritana.
Trames vëgn aratades piciadësses; ares á chirí la fortüna tl amur,
mo é gnüdes inscialtrides, ferides, descreditades.
Forsc por chësc éres davertes ala manira nöia de chësc ël, che ti baia ados,
les tol söl sciode, ti dá indô süa dignité y les varësc.
Gejú incunta la ëra samaritana pro le fistí de Iacob, ince chël n’ê nia zënza colpa,
mo chirin la reconziliaziun cun so fre él rové pro Chël Bel Dî.
Döt porsones che é jüdes por trus intravaiá dal mal y che é inultima gnüdes sura
che ma pro Chël Bel Dî él da ciafé reconziliaziun, pesc y contentëza.
Cun amiraziun y reconescënza pói m’intëne che – ince sc’i sun jü por trus
falá y á porvé da chirí altró mia fortüna – él Chël Bel Dî che m’ó bun.

Vangele: Matî 17,1-9

 Y al é gnü trasfiguré dan sü edli; so müs lominâ sciöche sorëdl 
y sü guanć é gnüs blanć adorbënć sciöche la nëi. 
Te n iade é aparì Mosè y Elìa dan da d’ëi y ai baiâ cun Gejù. 
Dailò ti à Pire dit: Al é bun ch’i sun chilò. 
Sce t’ôs, fajarai sö chilò trëi üties, 
öna por tè, öna por Mosè y öna por Elìa. 
Ćiamò tratan ch’al baiâ, 
él stè n nio lominus che i à curì cun süa ambria. 
Y fora dl nio à scraié na usc: 
Chësc é mi Fi bunorü, te chël ch’i à ciafè plajëi; 
ascutédele! 
Canche i discepui â aldì chësc, 
i ciafè na gran tëma y s’à petè col müs ia por tera. 
Dailò ti é Gejù jü pormez, i à pié ite y ti à dit: Lovede sö y ne ede nia tëma!

Ai discepui ti vëgnel scinché n’esperiënza demorvëia. 
Ia do l’aparënza umana vëighi la divinité lominosa de Gejú. 
Y ai vëiga dui de gragn profec dl Testamënt Vedl, tan vëi, 
che Pire oress ti fá sö trëi üties, scemia che süa patria é tl cil. 
Mo i discepui se tëm y ne s’infida nia da ciarè sö.
Gejú vëgn, i azica y i dëida sö: „Ne ede degöna tëma!“
Chësta é l’esortaziun zentrala ch’i aldiun da Gejú dan y do Pasca.
Chësta é na consolaziun por düc 
chi che vëgn adorbá dala tëma y tignis jö dala desperaziun. 
Gejú nes azicará, nes baiará ados, nes daidará y nes tolará sö.
I gnarun trasfigurá sciöche ël, 
por che nosta dërta natöra y nosta destinaziun vëgnes a löm.

Vangele: Matî 4,1-11

Gejú ê gnü condüt dal Spirit tl desert, por gnì menè tla tentaziun dal malan. 
Do ch’al â albü jiné caranta dis y caranta nöts àl ciafè fan.
Spo ti él jü pormez le tentadù y ti à dit:
Sce t’es le Fi de Dî, spo comana 
ch’al vëgnes pan fora de chëstes peres.
Mo ël à respognü:
Tla Scritöra vëgnel dit:
Le chestian ne vir nia mâ de pan, mo de vigni 
parora che vëgn dala boćia de Dî. .... 
Sön chëra ti à Gejù dit: Vàtun, sàtana! 
Ćiodiche tla Scritöra stal: Mâ le Signur, to Dî, 
desste adorè y ël su desste sorvì.

Gejú é ste bun da ti tigní bot al malan y da ne se lascé nia trá al mal, 
ciodich’al savô, ch’an ciafa ma dailó na tria, olach’an ciafa Chël Bel Dî. 
Le chestian ne vir nia ma de pan.
Y insciö ne virel nia ma de so avëi, de so davagn y de süa posiziun.
Ince bunorënza y simpatia umana ne n’é nia bunes da l’acontenté. 

Le chestian adora val‘ deplü. Al á te ël na lerch öta, che ma Idî é bun da implí. 
Pormó canch’al sint che Idî lascia palsé sön ël süa odlada valënta, 
ti baia ados y ti dá dl „tö“, él le dejier dl cör che röia a na tria.
La fortüna y la contentënza ne stá nia tl avëi chësc y chël ater. 

I sighitun da gní ingianá dala minunga indiaulada ch’i rovun ma ala contentëza, 
sc’i sun bugn da abiné chësc y chël, ince sc’i messun odëi
che les fortünes de chësc monn se desfanta sciöche cogores de scaioz. 

Idî instës é mia fortüna y mia contentëza, deache te ël sunsi azeté deplëgn.
Tres ël impari da m’azeté instës y da conësce les poscibilités ch’i á te me.
I sun cercené da n monn misterius y demorvëia, che é formé de amur y bunté. 
Al é jënt incër me ia che se deura sciöche ciüfs d’aisciöda sc’i sun valënt impara. 
N’é forsc döt cant chësc nia fortüna che döra sura la mort fora?

Vangele: Matî 6,24-34

Ne stede a se cruzié por osta vita 
y ch’i ëise bëgn da mangé
y gnanca por osc corp
y ch’i ëise bëgn da se vistì... 
Ćiaredi pro ai vicì dl cil:
ai ne somëna nia, ai ne racöi nia
y n’abina ite nia tles majuns:
osc Pere tl cil i nudrësc.
Ne valëise os nia trö’ deplü co chi?
Y ćiodî se cruziëise pa por osc vistimënt?
Imparede dai gili, che crësc sön ćiampoprè:
Ai ne laôra nia y ne fira nia y é plü bi vistis co Salomon te döta süa gloria

Deache la jënt se crüzia, se tëgnera pro i scioldi, dij Gejú
y deache la jënt se tëgn pro i scioldi se crüziera ciamó deplü, dij l’esperiënza. 
Pordërt n comportamënt da tec, sc’an conscidra che Gejú ti pîta pö n’alternativa:
Se tigní pro Chël Bel Dî y se delibré dai fistidi.
Ciodí ó pa la jënt, ciodí ói pa iö, val‘ de concret da pié ite?
Ciodí che i scioldi é da odëi, se lascia tó tla man, cumpedé y fá cunc impara.
Y ci poi pa me cumpré y me vaghé impara?
Gejú sá ch’al é na ilujiun.
Al tol ca i vicí y i gili da nes splighé i vantaji dla fidënza te Chël Bel Dî,
y al sá avisa che naota messunse lascé ia, nes destaché y nes lascé tomé.
Nes destaché dai scioldi y dala segurëza che i scioldi nes dá
y nes lascé tomé tla providënza y tla proteziun de Chël Bel Dî.
Chësc ne impari nia da incö a indoman y nia n iade por dagnora,
chësc mëssi imparé na vita alalungia.
Ch’i mëssi n dé lascé ia y me destaché da döt, chël é sigü;
fortuné, sc’i á imparé y sá spo da me lascé tomé tles mans de Dî. (M.T.)

Vangele: Matî 5,38-48

I ëis aldì ch’al é gnü dit:
Edl por edl y dënt por dënt.
Iö indere ves diji:
No stede a se mëte cuntra chël
che ves fej de mal,
mo sce un te bat söla massëdla dërta,
tëgni inće ia l’atra. ...
Te desses ti orëi bun a to proscim
y ti avëi le sënn a to nemich.
Iö indere ves diji:
Oredi bun a üsc nemisc,
y periede por chi che ves porseghitëia,
por ch’i deventëise fis de osc Pere tl cil;
deach’al lascia lovè sorëdl sura i ri y i bugn,
y al lascia plovëi sura i iüsć y i iniüsć. 

 Gejú m’inviëia da ne me lascé nia trá dal sënn y dala vöia de vendicaziun, 
che podess spo m’inrové y desdrüje val‘ ch’i n’ess mai orü che gniss desdrüt. 
Ince sc’al t’é gnü fat n tort,
ne mësste nia ti la paié derevers y ti mostré al’ater cal che é tl dërt.
Y Gejú dá n vare ciamó plü inant:
Sc’al t’é gnü dé n stlaf, tëgni ince ia l’atra massëdla,
y sce un ó da te la ciamëja, dái ince lapró le mantel.
Cun chësc ó Gejú nes dí,
che te tröpes situaziuns él ciamó d’atres poscibilités da se gní:
impede ma renunzié ala vendëta,
podessun dé n vare ciamó lapró y ciaré da ti jí adincuntra a val’ manira.
Cun n cör lerch arjunjunse dessigü deplü co cun n’aziun de vendëta.

Vangele: Matî 5,17-37

Porchël ves diji:
Sce osta iustizia n’é nia cotan maiù
co chëra di studià dles scritöres y di farisês, 
ne rovarëise nia tl rëgn dl cil. .....
Canche te portes tüa oferta sön altè
y al te toma ite laprò,
che to fre à val’ cuntra tè,
lascia tüa oferta dailò dan altè;
va naôta a fà a öna cun to fre,
spo vì a ofrì tüa scincunda.

Gejú pê da ne ester nia contënt cun i farisés
che proa da osservé la lege y les regoles dl Testamënt Vedl dër avisa.
Ci ghira pa Gejú, sc’al dij:
„Sce osta iustizia n’é nia cotan maiù co chëra di studià dles scritöres y di farisês,
ne rovarëise nia tl rëgn dl cil?“
Al n’ó dessigü nia, ch’i la tolunse ciamó plü zitia y plü avisa co i farisés.
Mo al ó ch’i praticunse na iustizia „maiú“.
Nia na iustizia rigorosa, mo maiú, olach’al é lerch por la vita y lerch por l’amur.
Sce Gejú ó deplü, ne n’ól nia, ch’an ciares ma da mëte a strada i atri,
mo ch’an proes instësc da ester plü sinziers, plü sensibli y plü de cör.
Na manira de ponsé grana y leria,
che vëgn rovenüda dal amur a Chël Bel Dî y da süa ligrëza por la vita,
mo ince dala comprenjiun por la jënt incëria y cun chëra ch’i viun.
I rovun tres indô dan da situaziuns che n’é nia regolades tl menü,
gonot ne bastel nia ch’i lasciun ester y ne s’un fajun nia adinfora,
mo i sun cherdá da fá y dé val’, da fá y dé val’ deplü.
Vire tl Spirit de Gejú y de süa pordica söla munt, ch’i un aldí incö,
ch’i me damani instës tres indô:
Ci ó pa sëgn da me l’amur por Chël Bel Dî y l’amur por le vijin? 

Vangele: Matî 5,13-16

Os sëis le sè dla tera.
Sce le sè perd süa saù,
cô pon pa indô le fà sarè?
Al ne vel plü nia;
al vëgn sciuré demez y pestè sot dala jënt.
Os sëis la löm dl monn.
Na cité, che é sön na munt, ne sciafia nia da restè ascognüda.
An n’impëia gnanca na löm y mët na sëdla surajö,
mo an la mët sön n ćiandelier,
spo ti lomìnera a düć te ćiasa.
Insciö dess osta löm lominé dan dala jënt,
ch’ai vëighes ostes bones opres
y laldes osc Pere tl cil.  

S’intenëise ince os? Al vëgn bel plan indô plü lominus!
I dis é bëgn ciamó cörc y al vëgn adora scür – y impó:
I sintiun che l’aisciöda n’é nia dalunc, y dedo vëgnel l’isté.
Dla löm y dl lominus baia la Sacra Scritöra tres indô –
dal pröm de dla creaziun inant ó Chël Bel Dî
ch’al vëgnes lominus te nosc monn.
Gejú dij ch’al é instës la löm dl monn
y al dij ch’i le sun ince nos.
I messun fistidié che la vita pois gní a s’al dé,
che la scurité ne la davagnes nia,
che vignun vëighes l’ater sciöchen n fre o na so.
Le vangele da incö taca pro les beatitus dl’ultima domënia:
Beac sëis os, sc’i sëis löm te chësc monn gonot tan scür.

FESTA DE SANT UJÖP DA OIES

Vangele: Matî 5,1-12a

Beâć, i misericordiusc;
deache ai ciafarà misericordia.
Beâć, chi che à n cör nët;
deache ai odarà Idî.
Beâć, chi che fej pêsc;
deach’an ti dijarà fis de Dî.
Beâć, chi che vëgn porseghità
por gauja dla iustizia;
deache de d’ëi é le rëgn dl cil.
Beâć sëise os, sc’i gnëis dejonorà y porseghità
y scraià fora a vigni manira por mia gauja.
Ralegrésse y iubilede:
Osc paiamënt tl cil sarà gran.    

Gejú descrí i beac döt atramënter co che tröc de nos s’imaginëia la contentëza.
Nos essun cotan plü ion ch’ara se jiss bun y ch’i fossun bëgnodüs
co aldí pro chi che vëgn mená sot dales rodes dla sozieté.
Mo Gejú la intorj y la vëiga dal ater vers.
Sëgn dess ester beac propi chi, ch’i n’oressun nia ester o nia ion ester.
Mo atenziun: Gejú ne tlama i beac nia beac ciodich’ai é ci ch’ai é.
Al i vëiga da n ater punt d’odüda, al i vëiga cun i edli de Dî.
Al iudichëia cun l’odlada dl amur y dla iustizia.
Al dij: Deache Chël Bel Dî se mët da süa pert,
porchël él chësta jënt che esperimentará la beatitú.
Ma Idî condüj ala beatitú. Ma te süa vijinanza devënta döt bun. 

Vangele: Matî 4,12-23

Gejú ê passé dlungia le lêch de Galilea, y â odü dui fredesc,
Scimun, nominé Pire, y so fre Andrè,
ai ê dër tl sciuré fora la rëi te lêch,
ćiodich’ai ê pesciadus.
Y al ti à dit: Gnide do a mé!
I fajarà fora de os pesciadus de jënt.
Atira ài lascè dailò sües rëis y ti é jüs do.
Da jì inant àl odü dui d’atri fredesc,
Iaco, le fi de Zebedèus, y so fre Jan;
ai ê cun so pere Zebedèus te barca y arjignâ ca sües rëis.
Al i à cherdè, y atira ài lascè la barca y so pere y ti é jüs do a Gejú.
Gejù rodâ por döta la Galilea, insignâ tles sinagoghes, incündâ
le vagnele dl rëgn y varî tl popul dötes les maraties y les soferënzes.

Le comportamënt de chisc dui pers de fredesc n’é nia saurí da capí.
Arbandoné döt cant y se lascé ite sön val‘ ch’ai ne conësc nia.
O magari conesciôi Gejú bele da denant.
Le rëgn dl cil é daimpró! Sce le rëgn dl cil é daimpró, chësc möda döt.
Iö ne sun nia bun da mudé vita tan te n iade, y i ne l’oress gnanca.
É porchël mia fede debla?
Cis sc’i ciari che le rëgn dl cil á mudé tan püch da 2000 agn incá?
Forsc pó la resposta ala cherdada de Gejú ince ester atramënter,
y gní dada dailó olache Chël Bel Dî m’á metü te mia vita.
Dessigü, la cuntía dla cherdada di pröms discepui é da tó söl sciode,
mo nia vignun ne mëss s’astilé sciöche ëi y lascé döt.
Tó söl sciode significhëia, tres indô ti jí do ala cherdada de Gejú.
Al é tres indô situaziuns tla vita che ghira ch’i me comportes da cristian.

Vangele do San Jan 1,29-34

Jan Batista, odon le Signur che ti gnô pormez,
àl dit: Ćiarede, l'Agnel de Dî, che tol demez le pićé dl monn.
Ël é chël, de chël ch'i à dit:
Do da mè vëgnel n ël che m'é danfora, deach'al ê dan da mè.
Inće iö ne le conesciô nia; mo i sun gnü y i batiëii cun ega, por ti al fà conësce a Ìsrael.

Ci parora sterscia: "To demez i piciá dl monn".
Tanc á pa porvé y prô dötaurela
da tó demez le picé y la colpa dl monn:
scoan la colpa sot mësa ite,
ciaran da abiné le malfatur y le saré ia,
o cun la vendëta: copan l'incolpé y süa jënt.
Funzioné n'á degönes de chëstes metodes.
Le monn é dötaurela plëgn de piciá y de colpes.
Co pó pa Gejú tó demez le picé dl monn?
Ci é pa atramënter pro d'ël?
Süa vita é n program de amur. Amur ince canch'al pê ch'al ne joes a nia.
Amur ince defrunt a chi che t'á le sënn. Ói cinamai bun a tü nemisc.
No azeté le mal, no le paié derevers, mo retele cun le bëgn.
Ne se lascé nia trá da marizies y dal sënn cuntra zacai.
Tó na posiziun tlera y traté l'aversar sciöche porsona y le respeté.
Y le plü important: ester arjigná da morí por l'amur.
Chësta é la desfarënzia.
Da ti sciampé ala travaia dla colpa y dl picé vára ma,
sc'i sun arjigná da sté ite por l'amur cun dötes nostes forzes,
y sc'i ne stun nia a d'aspeté che i atri fejes le pröm vare.

Matî 3,13-17

Gejù ê apëna batié y gnü fora d’ega,
ch’al s’à daurì le cil,
y al odô le Spirit de Dî sciöche na colomba gnon jö sön ël. Y na usc dal cil à dit:
Chësc é mi Fi bunorü, te chël ch’i à ciafè plajëi. 

La Festa dl Bato de Gejú ó ciamó n iade nes descurí le mister de Nadé.
Chël Bel Dî deura le cil.
Te Gejú él Idî che abracëia döta la jënt.
Al nes tol sö sciöch’i sun, cun nüsc defec y
nostes cuntradiziuns y cun döt ci che ne vá
nia bun te nosta vita. Y sc’i sun de colpa
tolel nosta colpa sön ël, ch’i podunse indô tó fle y vire.
Deache dal cil davert ne n’aldiunse nia
amoniziuns y racomanaziuns, mo na
detlaraziun d’amur: Tö es mi fi bunorü,
en te ái ciafé plajëi. I t’ó bun.
Süa manira coch’al se dará jö cun la jënt me plej.
Da d’ël podëise se tó l’ejëmpl por la vita tl monn.
Vigni iade canch’al vëgn batié n viadú te nostes comunités,
podunse sintí coche Chël Bel Dî le tol sö sciöche n so fi,
sciöch’al jüta fora sön ël so Spirit Sant y ti detlarëia insciö so amur.
Ince sc’al é sté laota i geniturs che nes á lascé batié, podunse incö s’alegré,
che Chël Bel Dî nes á dit de sce y ch’al á lié nosta vita dër toch ala süa,
ch’ara ne vais nia pordüda.
Porchël n’é le bato nia na usanza o na formalité che alda da gní tignida,
mo na scincunda, na scincunda de Chël Bel Dî,
che müda nosta esistënza. (R.B.)

Vangele: do San Lüca 2,16-21

I famëis é jüs debota a Bètlehem
y à ciafè Maria y Ujöp y le möt che ê ponü te ćianê.
Y canch'ai l'à odü, cuntâi ći ch'al ti ê gnü dit de chësc möt.
Y düć chi che l'aldî se fajô demorvëia dles parores di famëis.
Maria deperpo se tignî dötes chëstes cosses
y les meditâ te so cör.
Spo s'un é i famëis jüs derevers,
laldâ Idî y l'aprijâ
por ći ch'ai â aldì y odü,
sciöch'al ti ê gnü dit.

I famëis vëgn adalerch,
ai vëiga le bambin y cunta
ci che l'agno ti á incundé de Gejú.
Chi incëria se fej demorvëia.
Mo de Maria vëgnel cunté val' d'ater:
"Maria deperpo se tignî dötes chëstes cosses y les meditâ te so cör."
 Maria é por tröpes gaujes por nos n ejëmpl de fede:
dala incundaziun dl agno ti ára dit de sce a Chël Bel Dî,
ara é stada fedela tla fede y l'á tignida fora ince sot la crusc.
Sciode che al comportamënt de Maria tl vangele da incö
ti vëgnel dé manco importanza:
Al é n vare important tla fede, ponsé do a nostes esperiënzes cun Chël Bel Dî
y a ci che nes vëgn scinché da d'ël tl bato, tl'eucaristia,
tl perié y tla vita vigni dé. Chësc ne pó y ne dess nia se desfanté ia te nosta vita.
"Medité tl cör" n'ó nia dí "mëte da na pert", mo mantigní vi,
y lascé che les esperiënzes cun Chël Bel Dî müdes y formes nosta vita.