Vangele do Jan 15,9-17

Sciöche le Pere m’à orü bun, insciö ves ài inće iö orü bun. Romagnede
te mi amur! Sc’i osservëis mi comandamënć, romagnëise te mi amur,
sciöche iö à osservè i comandamënć de mi Pere y romagni te so amur.
Chësc ves ài dit, por che mia ligrëza sides te os y por che osta ligrëza
devëntes plëna. Chësc é mi comandamënt: Orésse bun un al ater sciöche
iö ves à orü bun. Al n’é nia n maiù amur co sce un dà ca süa vita por sü
amisc. Os sëis mi amisc, sc’i fajëis ći ch’i ves dà sö. I ne ves diji nia plü
fanć, deache le fant ne sa nia ći che le patrun fej. I ves à dit amisc,
ćiodich’i ves à comuniché döt, ći ch’i à aldì dal Pere. Nia os ne m’ëis chirì fora,
mo iö ves à chirì fora y ves à destiné ch’i jëise y portëise früt y che osc früt
romagnes. Spo ves darà le Pere döt do ći ch’i le periëis te mi inom.
Chësc ves comani: Orésse bun un al ater!

Al n'é nia n ater vangele tan rich de amur
a chël che Gejú ó nes lascé tó pert.
Gejú nes ó tan bun co le Pere tl cil ti ó bun a d'ël.
Y al ó ch'i restunse te chësc amur.
Al ó nes lié al Pere cun nosta fedelté a sü comandamënc
che é consëis che la mina buna cun nos.
L'amur al Pere ti dá a Gejú na gran ligrëza
y al ó che chësta süa ligrëza nes implësces ince nos.
L'amur che Gejú nes á scinche ól ch'i nes scincunse inant danter nos.
Al ó ch'i sunse sü amisc y al nes á confidé döt ci ch'al á aldí da so Pere.
Al ó ch'ara nes vais bun y chi portunse früt.
Y al nes impormët ch'i ciafun dal Pere döt, do ci ch'i le periun te so inom.

Vangele do Jan 15,1-8

Iö sun le dër lëgn da üa, y mi pere é le vignadù....
Romagnede te mè, spo romagni iö te os. Sciöche la rama da üa ne sciafia
nia da portè früt da d’ëra instëssa, mo mâ sc’ara romagn pro le lëgn,
insciö ne sciafiëise gnanca os da portè früt, sc’i ne romagnëise nia te mè.
Iö sun le lëgn da üa, os sëis les rames.
Chël che romagn te mè y te chël che iö romagni,
chël porta tröp früt; ćiodiche despartis da mè, ne sciafiëise da fà nia...
Sce os romagnëis te mè y sce mies parores romagn te os, spo periede do
döt ći ch’i orëis: i le ciafarëis. Mi Pere vëgn glorifiché te chël,
ch’i portëis tröp früt y ch’i deventëis mi discepui.

Romagnede te me!, dij Gejú. Dessi iö resté? Pro d'ël, pro süa jënt, tla Dlijia?
Da chëra che tröc s'un stá demez, y olache ince iö me feji ert da sté ite.
Dessi impó resté, ince sc'al pê ch'al sides püces rajuns da sté ite.
Gejú tol dala natöra un di plü bi ejëmpli da nes splighé süa comuniun cun nos.
Sce Gejú é le lëgn da üa y sce nos, sciöche rames despartides da d'ël,
ne sciafiun da ne fá nia, podessun ince l'oje y se damané:
Ci foss pa le lëgn da üa zënza sües rames? Na planta bludra zënza früc.
Gejú zënza nos? Nos zënza Gejú?
Nos rames adorun le lëgn da crësce, da ciafé sostanza, da deventé vin.
Dl ater vers, che le lëgn ais vitalité, che sües impormetüdes devëntes vëi,
ch'al sciafies da porté früt y da dé ca vin por la vita slaurida da vigni de,
á ince le lëgn debojëgn de nos, les rames.
I ti á döta la crëta a Chël Bel Dî, ël é le vignadú, y sá ci ch'al á imënt.
Ël á senté le lëgn y se conforta a na buna racoiüda, ch'al sides vin por düc.

Vangele do Jan 10,11-18

Iö sun le bun famëi. Le bun famëi dà ca süa vita por les bisces.
Le fant tut sö a paiamënt indere, che ne n’é nia famëi
y de chël che les bisces ne n’é nia, lascia les bisces sores
y s’un sciampa canch’al vëiga gnon le lu; le lu les scherza y les sprìgora indalater.
Al s’un sciampa, ćiodì ch’al é mâ n fant a paiamënt y ćiodiche les bisces ne ti un vel nia.
Iö sun le bun famëi; iö conësci i mi, y i mi conësc mè,
sciöche le Pere conësc mè y iö conësci le Pere; y iö dà ca mia vita por les bisces.
I à ćiamò d’atres bisces, che n’é nia fora de chësta stala;
inće chëres mëssi condüje y ares ascutarà mia usc;
spo saral mâ un n pastorëc y un n famëi.
Porchël m’ôl bun le Pere, deache iö dà
ca mia vita, por la tó indô derevers....

"I á ciamó d’atres bisces, che n’é nia fora de chësta stala..."
chëstes parores fora dl vangele da incö á so pëis.
Dan dala imaja dl bun famëi sunse tentá da miné che Gejú é ma nosc famëi:
al ciara ma de nos y é ma mort por nos.
Chësta nosta minunga ne corespogn bëgn nia ala intenziun de Gejú.
Le bun famëi ne se lascia nia fá so da n valgügn grups cun sües imaginaziuns.
La dediziun de Gejú é infinida y n'é nia limitada a öna na stala o a nosta stala
y gnanca ma ales stales cristianes.
Ci bisces che alda pro "mies bisces" ne savunse nia, chël sá ma Chël Bel Dî.
Mo chësc pó nes ester de consolaziun.
Deache insciö ne tomi gnanca iö fora dl tlap, de chël che Idî fistidiëia.
Dër gonot ne sunsi gnanca iö na biscia blancia y nëta, plütosc grija,
datrai ince foscia. Mo ince chisc corusc é ma te nosta imaginaziun,
deperpo che la larghëza de Dî é infinida y ne stlüj fora degügn.

Vangele do Lüca 24,35-38

I dui discepui, che ê gnüs da Èmmaus, ti à cuntè ai önesc y ai atri, ći ch’al
ti ê sozedü sön tru y sciöche ai à conesciü Gejù, canch'al â rumpí le pan.
Ćiamò tratan ch’ai baiâ de chësc, él gnü instës amesa ëi ite y ti à dit:
Pêsc a os! Ai s’à spordü y se temô dassënn, ai minâ ch’ai odess n spirit.
Dailò ti àl dit: Ćiodî sëise pa döt spordüs? Ćiodî dubitëise pa te osc cör?
Ćiaredi a mies mans y a mi pîsc: I sun iö instës.....
Ai se fajô demorvëia, mo dala ligrëza n’êsi nia ćiamò bugn da crëie.
Dailò àl dit: Ëise val’ da mangé chilò? Ai ti à dè n toch de pësc apratè;
al l’à tut y l’à mangé dan sü edli. Spo ti àl dit. Chëstes é les parores,
ch’i ves à dit, canch’i ê ćiamò pro os: Döt mëss s’ademplì ći che é scrit de mè
tla lege de Mosè, pro i profeć y ti salms.

I dui discepui che â incunté Gejú sön le tru de Emmaus ti cunta döt emozioná ai atri discepui
de süa esperiënza de fede che ti é capitada, speran che süa ligrëza passass ia sön i atri.
Y spo vëgn te chësta comunité Gejú instës, nia sciöche spirit, mo cun corp y anima.
Y por cherié la calma y paré demez vigni dübe, fej Gejú val' dër de normal:
Al mangia impara na spëisa a chëra ch'ai ê ausá.
Y sciöche maester i istruëscel, al ti spliga le significat dles Scritöres.
Ai n'á nia bria da les imparé, mo al i inviëia da gní instësc lassura
sön ci ch'ares ó nes dí, confidan che la verité vëgn a löm da chirí deboriada,
tla comunité di credënc che s'abina pro la mësa dla parora y dl pan.
Dailó é Gejú presënt, y de chël é sü discepui testemoni, y ince nos.

Vangele do Jan 20,10-31

La sëra dl pröm dé dl’edema, canche i discepui â dala tëma dan dai iüdes
sarè pro les portes, él gnü Gejù, é jü amesa ëi ite y ti à dit: Pêsc a os!
Do chëstes parores ti àl mostrè sües mans y so costà. Dailó s'alegrâ i
discepui da odëi le Signur. Gejù ti à ćiamò n iade dit: Pêsc a os!
Sciöche le Pere m’à menè mè, insciö ves mëni iö os. Do ch’al â albü dit
chësc, ti àl fladè ados y ti à dit: Recioiéde le Spirit Sant! A chi che os ti
lascëis do i pićià, ti ési lascià do; y a chi che os ne ti ai lascëis nia do,
ne ti ési nia lascià do. Tomesc, nominé Didimus, un di dodesc, n’ê nia pro d’ëi,
canche Gejù ê gnü. I atri discepui ti à spo dit: I ùn odü le Signur. Al ti à respognü:
Sc’i ne vëighi nia les ferides di agüs te sües mans y sc’i ne pò nia mëte mi dëit tl büsc
di agüs y mia man te so costà, ne crëii nia. ...

Sciöche Tomesc se fajunse ince nos ert da crëie tla ressoreziun.
Por crëie oressun ion mëte condiziuns: ma sc'i le podun odëi, pié ite y capí.
Al n'é degönes proes scientifiches por desmostré la ressoreziun de Gejú,
mo i un les parores y les opres de chës porsones che á vit cun Gejú.
Y i un incö, do da 2000 agn, la testemonianza de miliuns de cristians/es
che á dé döt por süa fede.
Ci ch'ai á esperimenté n'ái nia ma testemonié cun sües parores,
mo tröc ince cun süa vita y so sanch.
La fede tla ressoreziun vëgn cuntada y testemoniada da un al ater.
Al é na chestiun de ti crëie y de ti avëi crëta ai discepui de Gejú,
y nia na chestiun de odëi proes che se lascia desmostré. (PG.)

Vangele do Jan 20,1-18

....... I agnui ti à dit a d’ëra: Ëra, ćiodî pìteste pa?
Ara ti à respognü: An à tut demez mi Signur,
y iö ne sa nia olach’an l’à metü.
Canch’ara â albü dit chësc, s’àra ôt y à odü Gejù ston dailò,
mo ara ne savô nia ch’al ê Gejù.
Gejù ti à dit: Ëra, ćiodî pìteste pa? Chê chîreste pa?
Ara minâ ch’al foss le patrun dl urt y ti à dit:
Signur, sce tö l’as portè demez, dìmal, olache te l’as metü.
Spo ôi jì a le tó. Gejù ti à dit: Maria!
Dailò s’àra ôt pormez a d’ël y à dit por ebraich:
Rabbùni, che ô dì: Maester....

Pormó canche Maria Magdalena vëgn cherdada por inom,
conëscera te Gejú le Ressorí.
Al é l'amur che nes lascia capí che la vita é plü sterscia co la mort.
Bëgn degügn de chi che ti á orü bun a na porsona n'é bugn da crëie
che cun la mort él te n iade döt cant rové.
Al é l'amur che nes fej crëie che chë porsona vir inant sura la mort fora.
L'amur ne lascia nia sparí tl nia chi ch'an á albü ion,
no tla vita y gnanca tla mort.
Por chi che ó bun pó la vita ma avëi un n travert:
le completamënt dl amur tl amur de Dî,
y no ala fin la mort y spo plü nia.

DOMËNIA DAL ORÍ – B
Vangele do Merch 11,1-10

Tröc destenô sü guanć ia por tru, d’atri tirâ ia brüsces
dai ćiamps y les sternô ia por tera. La jënt che ti jô
danfora y che ti jô do scraiâ: Osanna! Benedì sides
chël che vëgn tl inom dl Signur.....

Gejú vá por le tru dl'umilté, dla bunté, rassegné ala orenté dl Pere. Chël è
le dër tru, chël che m'é dé dant a me y por chël ch'i vá
cun fedelté y dignité, ince sce n ater me plajess deplü.

JÖBIA SANTA
Pröma lëtra dl apostul Paul ai Corinc 11,23-26

Gejù, le Signur, à tut, en chë nöt ch’al é gnü imbanì,
pan, à dit l’oraziun de rengraziamënt, à rumpì le pan
y à dit: Chësc é mi corp che vëgn dè ca por os. Fajede
chësc te mi recort!...

Parores de comié plënes de vita,
de confort y de indicaziun por i amisc y por döt le monn.

VËNDRES SANC
vangele do Jan 18,1-19,42

Al portâ süa crusc y é jü iaifora söl post ch’an ti dij
Crëpa, por ebraich Gólgota. Dailò l’ài metü söla
cruscy cun ël dui d’atri, un por pert, y Gejù it’amez.
La scrita söla crusc ê Gejù da Nàzaret, le re di iüdes.

Gejú Crist, te destënes fora tü brac y te te lasces mazé
söla crusc. Te i ciares tl müs a chi che t'imbruncia sura.
Te restes n re plëgn d'amur ince ciamó söla crusc.

Vangele do Jan 12,20-33

L’ora é gnüda, che le Fi dl Om vëgn glorifiché.
Amen, amen, i ves diji:
Sce le granel de formënt ne toma nia te tera
y mör, romàgnel su;
mo sc’al mör pôrtel tröp früt.
Chël che é tachè a süa vita, la perd;
mo chël che arata püch süa vita te chësc monn,
la mantignarà por la vita eterna.
Sce un ô me sorvì, déssel me gnì do;
y olache iö sun, dailò saral inće mi sorvidù.

Chëstes parores de Gejú sura le sorví cina inultima, sura la dediziun dla vita
cina ala mort, n'á por la gran pert de nos nia n bun sonn.
Cun chëstes parores spliga Gejú dantadöt le fin de süa vita y de süa mort.
Al prô da ti splighé a chi che ti vá do, ch'ara mëss sozede insciö, por ch'ai
ne se scandalisëies nia, sce ël rovará söla crusc sciöche n malfatur.
Al ó ti dí, che süa mort n'é nia n falimënt y na catastrofa,
ince sc'ara podess parëi insciö, mo n inalzamënt y la glorificaziun de Dî.
Deache dailó se manifestará Chël Bel Dî che é plü sterch co la mort,
plü sterch co döt le mal. Cinamai tla mort, tl patimënt y tla crusc
él bun da desmostré la forza dl amur y da fá nasce vita en abondanza.
A nos nes dij chëstes parores:
Ne ede degöna tëma, sc'al ves toma ados na crusc.
No pordede le coraje, sce la vita vëgn pesocia;
al é Idî chiló, che ne lascia nia jí a perde ci che é bun
y che ne lascia degügn jí sot tl nia; ince tla mort él arjigné da nes pié sö.
Y sc'i ëis la poscibilité da vire por i atri, ne damanede nia ci ch'al ves costa,
fajedele y savede: Chël porta früt. Chël se paia. (R.B.)

Vangele do Jan 3,14-21

Te chël tëmp à Gejù dit a Nicodêm:
Sciöche Mosè à inalzè la bisca tl desert
insciö mëss le Fi dl Om gnì inalzè,
por che vignun che crëi te ël ais la vita eterna.
Dî ti à orü tan bun al monn,
ch’al à dè ca so Fi su,
por che vignun che crëi te ël
ne vais nia ademal, mo ais la vita eterna.
Idî n’à nia menè so Fi tl monn,
por che ël iudichëies le monn,
mo por che le monn vëgnes salvè tres ël.
Chël che crëi te ël ne vëgn nia iudiché,
chël che ne crëi nia é bele iudiché,
ćiodich’al n’à nia cherdü
al inom dl Fi su de Dî.

"Al n'é cinamai de chi che che vëiga tla pandemia atuala n castighe de Dî
por i piciá dla jënt. Mo le vangele do San Jan baia n ater lingaz.
Chël Bel Dî ne mëss nia gní reconzilié, al ne s'á mai ot demez dala jënt.
Gejú é aparí danter nos sciöche amur de Dî, por nes reconzilié nos cun Idî.
La noela plü importanta de chësc vangele é:
L'amur de Dî vel por vignun/vignöna, anfat tan gragn che sü piciá é.
Insciö capiunse ince ci che penitënza cristiana significhëia pordërt:
I ne messun nia se varí instësc y nes delibré dai tosseri ascognüs.
Salvëza ciafunse, sc'i ciarun cun fede söla crusc, söl sëgn dl amur de Dî.
Sc'i ciarun credënc sön Gejú metü söla crusc,
nes vëgnel ince daurí i edli por i soferënc da incö." (dal Sonntagsblatt)

Vangele do Jan 2,13-25

Tl tëmpl â Gejù urté i sciacri de armënć, bisces y colombes
y i ingiamiadus de scioldi, che ê sentà dailò.
Do ch’al â fat na scoriada de cordes i àl parè düć fora dl tëmpl
adöm cun les bisces y i armënć; i scioldi di ingiamiadus àl juté fora,
y sües mëses àl rosedè sotissura. Ai sciacri dales colombes ti àl dit:
Jide cun chësc, ne stede a fà fora dla ćiasa de mi Pere n salf da marcé.
Sü discepui se recordâ dla parora dla Scritöra:
La pasciun por mia ćiasa me consumëia.
Sön chësta l’à i iüdes tut a cunt:
Ćî sëgn nes làsceste pa odëi
por desmostrè che te pos fà chësc?
Gejù ti à respognü: Tirede jö chësc
tëmpl, te trëi dis le fajarài indô sö.

Olá nes vëgn pa Chël Bel Dî adincuntra?
Por Gejú y por i iüdes da laota é chësc tler: tl tëmpl de Ierusalem.
Porchël él falé, sc'al vëgn sciacaré dailó, sce i afars cunta deplü co l'oraziun,
y sc'al ne resta plü püch y nia dla dignité dla ciasa de Dî.
Y chësta impresciun á Gejú; al brancia ite zënza ne sconé degügn.
Podô pa Gejú s'astilé insciö? Le vangelist Jan ti dá dërt.
Gejú nes mostra n tru nü y na manira nöia da incunté Chël Bel Dî.
D'un n vers tl tëmpl maiestus y venerabl, dl ater vers te ël, che é tru, verité y vita.
La desfarënzia danter un y l'ater por incunté Idî ne sciafiass nia da ester maiú
Chëstes desfarënzies resta ince por nos incö:
Un incunta Chël Bel Dî tl chît, daite dai mürs de dlijia,
l'ater l'ürta tles porsones ch'al incunta, n'ater tl cajin dla vita da vigni de.
Coch'ara sides: Chël Bel Dî ó gní chirí, sides te dlijia co defora,
sides tla contemplaziun de Gejú, de süa vita y süa parora co tl müs dla jënt.

Vangele do Merch 9,2-10

Gejù â tut Pire, Iaco y Jan sön na pert y i à condüt sön na gran munt,
mo mâ ëi susc. Y al é gnü trasfiguré dan da sü edli; .....
Spo él gnü n nio che à lascè tomè süa ambria sön ëi,
y fora dl nio cherdâ na usc: Chësc é mi Fi bunorü; ascutédele!
Canch’ai â spo ćiarè inćerch, n’odôi t’en iade plü degügn ater co Gejù.
Tratan ch’ai jô jö dla munt, ti àl proibì de ti cuntè a zacai
ći ch’ai â odü, ćina che le Fi dl Om ne n’ê ressorì dai morć.
Chësta parora ti dê da ponsè, y ai se damanâ un l’ater ći che
chësc dô ester: ressorì dai morć.

Trëi pinsiers:
I incuntun Chël Bel Dî te Gejú Crist. Ël é le „Fi“;
chësc significhëia che Idî se dá da conësce a nos te Gejú Crist
y ch’al nes lascia sintí te Gejú süa esistënza y süa essënza.
Gejú é la presënza de Dî por nos, tru, verité y vita. Ince sce Idî s’á manifesté
te Gejú, resta nosta esperiënza de Dî tres indô injopada ite tl nio.
Idî ti baia ados ai trëi discepui: „Ascutédele!“. Chësc ó dí „Jidi do a Gejú!“
Do la trasfiguraziun vëiga i descepui ma plü Gejú, despié de vigni gloria.
Ai vá cun ël jö dla munt y vëiga so tru che condüj ala mort söla crusc.
I cristians vir jö tla planöra olache momënc alc de gloria divina é dainré.
Le terzo pinsier é la Dlijia sciöche comunité di testemoni.
Gejú s’á tl vangele deplü iadi chirí fora trëi discepui sciöche testemoni.
Insciö ál formé la fondamënta dla Dlijia. Sciöche chi trëi apostui é jüs jö dla munt,’
insciö junse ince nos demez dal’eucaristia dla domënia indô ite tla vita nomala
a tó sön nos les crusc da vigni de, a l’ascuté y ti jí do y a vire te so Spirit.

Vangele do Merch 1,12-15

Te chël tëmp à le S pirit condüt Gejù tl desert.
Dailò é Gejù restè caranta dis alalungia y é gnü tentè dal malan.
Al viô pro i tiers salvari, y i agnui le sorvî.
Do ch’an â sciuré Jan te porjun, é Gejù indô jü tla Galilea;
al incundâ le vagnele de Dî y dijô: Le tëmp é complì,
le rëgn de Dî é daimprò. Convertìsse, y cherdedi al vagnele!

Le tëmp é gnü, n tëmp nü, n tëmp che fej la ota.
Le Fi de Dî che é gnü söla tera, fej chësc monn nü.
Chësta é la buna noela che dess jí fora te döt le monn.
Mo Chël Bel Dî n’ó nia deslarié fora süa regnanza cun la forza.
De so rëgn fej pert chël che dá ota, chël che müda süa vita
y crëi, che le monn n’é nia tles mans de regnanc de chësc monn,
mo tles mans de Dî.
Chël che alda le vangele mëss se mudé instës, devënté instës nü
y ne pó nia resté coch’al ê cina sëgn.
Le vangele n’é nia na bela storia por devertí i leturs,
mo na parora potënta che nes chërda da tó na dezijiun.
Te chësta Carsëma, Pere, dëideme
cun döta mia orenté da m’oje danü pormez a te
y da m’un desdí da döt ci che m’oj demez da te.

Vangele do Merch 1,40-45

Al ê gnü n levrus da Gejù y periâ do aiüt; al s’à inslenè jö dan da d’ël
y à dit: Sce tö ôs, este bun da fà ch’i vëgnes nët.
Gejù â compasciun impara; al à tignì fora la man, l’à aziché y à dit:
I ô che te varësces!Te chël momënt s’un é la levra sparida, y l’ël ê nët.
Gejù l’à ortié demez y ti à racomanè: Mët averda! No stè a ti al cuntè
a zacai, mo va y móstrete al prou y porta dant en testemonianza por ëi
le sacrifize de purificaziun che Mosè à scrit dant. L’ël s’un é jü y cuntâ te
vigni gaujiun ći che ê sozedü; al cuntâ incërch döta la storia, tan che Gejù ne
podô plü se lascè odëi te degöna cité; al se tignî mâ plü sö defora dles citês
te posć sorënć. Impò gnô la jënt da d’ël da dlunch adalerch.

Gejú tëgn fora la man sura le levrus desmostran süa potesté y süa forza.
Mo spo vá Gejú n vare inant, al azica le levrus.
Gejú ne stá nia dalunc, mo l’azican se lascel ite tl destin dl amaré.
Idî é te süa misericordia tan gran ch‘al ne stá nia dalunc dal amaré a le varí.
Chël Bel Dî vëgn ite amesa la meseria dla jënt.
Aziché y pié ite significhëia che Gejú s’un tol propi sura deplëgn dl levrus.
Y chësc ti lascel sintí a chël levrus che é jü da d’ël cun crëta y gran fidënza.
Gejú vá sura les regoles dla lege fora che detlarâ i levrus impurs
y che i stlujô fora dla sozieté.
Insciö á Gejú desmostré che la maratia n’é nia n castighe de Dî.
A chësc püre levrus, che gnô conscidré dala sozieté tan co bele mez mort,
él Chël Bel Dî che s’oj pormez te süa misericordia y ti ó bun.

Vangele do Merch 1,29-39

Gejù ê jü deboriada cun Iaco y Jan tla ćiasa de Scimun y d’Andrè.
La jocera de Scimun ê cun borjù te let. Ai ti â cuntè de d’ëra a Gejù,
y al é jü da d’ëra, l’à tuta por la man y l’à daidada sö.
Dailò ti él jü demez le borjù, y ara i à sorvì. Da sëra, do che sorëdl ê florì,
àn condüt düć i amarà y i indemonià da Gejù.
Döta la cité s’â abiné adöm dan porta de ćiasa y al nen varî tröc
che â de vigni sort de maraties y al parâ fora tröć demonns.
Y al ti proibî ai demonns de baié; ćiodì ch’ai savô chê che ël ê.
Da doman, ćiamò à scür, él lovè y é jü te n post sorënt a perié.

Can ch’i periun, él dërt vigni tant ch’i se damanunse:
Co stára pa cun mia relaziun cun Chël Bel Dî?
Prëii Chël Bel Dî ch’al me dais y fejes ci ch’i ess ion?
O vái da Chël Bel Dî por incunté dantadöt ël instës
che é chël che é ince bun da dé y da fá?
Sc’i crëii y vá a dlijia, ci ütl ái pa danciará, ci vantaji ái pa pordërt?
Sc’i damani insciö, spo me seri sö le tru da rové da d’ël.
Al é i demonns che ne me lascia nia y che me impedësc
da ti orëi bun a Idî cun döt le cör, cun döta la forza y cun döta l’anima.
Canch’i prëii n’ói nia jí da Chël Bel Dî deach’i m’aspeti
ch’al me varësces, ch’al me delibrëies, deach’i ess ion n miraco,
mo deach’al m’ó bun. Y a so amur ói ti respogne.

Vangele do Merch 1,21-28

A Cafàrnaum ê Gejù jü le dé de sàbat tla sinagoga y â metü man da
insigné. Y la jënt se fajô demorvëia de so insegnamënt; deach’al ti insignâ
sciöche un che à autorité, y no sciöche i studià dla lege.
Te süa sinagoga êl sentè n ël che ê impossessè da n spirit impur.
Chël à metü man da scraié: unse pa nos da fà cun tè, Gejù da Nàzaret?
Este gnü a nes parè tla roina? I sa chê che tö es: le Sant de Dî.
Dailò l’à Gejù comanè: Scuta y làscele! Le spirit impur, stracian chël ël ia y ca,
l’à lascè cun n dër scraiamënt. Dailò s’à düć spordü, y ai se damanâ un l’ater:
Ćî é pa chësc? N insegnamënt nü, incundé cun autorité! Ćinamai i spirić impurs ti olga
a so comane. Y so inom se slariâ fora debota te döt le raiun dla Galilea.

Can s’unse pa fat l’ultimo iade demorvëia, can él pa sté na porsona
che nes á fat na gran impresciun ch’i ne s’essun nia aspeté?
I mituns é ciamó bugn da se fá demorvëia, mo nos gragn stentun bëgn n pü’.
Gejú â na manira da baié y da fá, che incantâ la jënt.
„Co sciafia pa le fi dl zumpradú da baié insciö? se damanâ i ascutadus.
Y ai s’â cinamai spordü da odëi ci ch’al ê bun da fá.
N fanaticher che ê fissé te süa idea ê Gejú sté bun da destó
da sües fissaziuns y ti â indô dé la liberté.
Chël che se lascia ite sön Gejú pó sintí che les liadöres, che le tëgn lié, lascia ia,
ch’al é bun da se fá lëde da ci che le condizionëia, ch’al mët man da vire danü.
I orun imparé da se fá indô demorvëia, de Chël Bel Dî y dl monn,
y dl gröm de poscibilités che Chël Bel Dî nes tëgn davertes te nosta vita.

Vangele do Merch 1,14-20

Do ch’an â sciuré Jan Batista te porjun,
é Gejù indô jü tla Galilea incundan le vagnele de Dî y dijô:
Le tëmp é complì, le rëgn de Dî é daimprò.
Dede ota y cherdede al vagnele!
Canche Gejù passâ söla spona dl lêch de Galilea, àl odü Scimun y Andrè,
le fre de Scimun, che sciurâ fora les rëis tl lêch; ai ê pesciadus.
Y al ti à dit: Gnide do a mé!
I fajarà fora de os pesciadus de jënt.
Atira ài lascè dailò sües rëis y ti é jüs do.
Canch’al ê jü n toch inant, àl odü Iaco,
le fi de Zebedèus, y so fre Jan;
ai ê te barca y arjignâ ca sües rëis.
Al i á cherdè, y ai à lascè so pere Zebedèus
cun sü oras tla barca y ti é jüs do a Gejù.

Le comportamënt de chisc discepui dan 2000 agn nes sá dötaurela forest.
Sön l’invit de n zumpradú forest lasci döt dailó y ti vá do.
Ai é afasciná y trasciná da süa personalité.
Da dailó inant ne dessi nia plü pié pësc,
mo mudé so mistier y deventé pesciadus de jënt.
Por chisc pesciadus, tacá a so mistier,
é l’incuntada de Gejú n post da dé ota te süa vita.
Ai lascia indô süa vita vedla y nen mët man na nöia.
Ai risćëia y se lascia ite te n dagní ch’ai ne conësc nia.
Ai n’á degöna sigurté, co ch’ai se davagnará da sëgn inant le pan da vigni de.
La sigurté sora ch’ai á é Gejú y süa parora.

Vangele do Jan 1,35-42

Jan batiâ tl Iordann y pro d’ël dui de sü discepui.
Canche Gejù ê passè dan ia, à Jan ôt süa odlada sön ël y à dit:
Ćiarede l’Agnel de Dî!
I dui discepui à aldì ći ch’al â dit, y ti é jüs do à Gejù.
Mo Gejù s’à ôt, y canch’al â odü ch’ai ti jô do, i àl damanè:
Ćî orëise pa? Ai ti à dit: Rabbi - che ô dì: maester -,
olâ abitëieste pa?
Al à respognü: Gnide y odede!
Dailò ési jüs impara
y à odü olach’al abitâ,
y é romagnüs chël dé pro d’ël;
al ê incër les cater domisdé....

San Jan Batista é cun dui de sü discepui pormez al Iordan.
Al passa Gejú dlungia ia.
Jan le vëiga y dij "Ciarede l'Agnel de Dî".
I dui discepui de Jan ti vá do a Gejú, dailó s'oj Gejú y i damana "Ci orëise pa?"
Ai ti dij "Olá staste pa?". "Olá este pa da ciasa?"
- Sc'an sá olache un é da ciasa,
spo vëgnon al savëi ince val' deplü de chël chestian –
Y insciö respogn Gejú "Gnide y ciarede!" Y chi dui vá impara.
Y de ci ch'ai é gnüs al savëi y de ci ch'ai á odü,
de chël cunta plü inant döt le Vangele.
Ai é dessigü stá plü dî pro d'ël, zënza n'essi nia dit "I un odü le Messia"

Sot sot oress bëgn döta la jënt conësce chël post olache cil y tera s'azica.
Insciö inviëia Gejú "Gnide y ciarede instësc!"
Al é l'invit da jí olach'al á instës so daciasa.

Vangele do Merch 1,7-11

Te chël tëmp é lovè sö Jan tl desert y incundâ:
Do mè nen vëgnel un che é plü gaiert co iö;
iö ne sun nia dëgn de me cufé por ti desćiolè i ćialzà.
Iö ves à batié cun ega, mo ël ves batiarà cun Spirit Sant.
En chi dis é gnü Gejù da Nàzaret dla Galilea
y s’à lascè batié da Jan tl Iórdann.
Y da gnì fora d’ega odôl le cil che se daurîy le Spirit
gnon jö sön ël sciöche na colomba.
Y na usc dal cil dijô:
Tö es mi Fi bunorü, en tè ài ciafè plajëi.

Chël Bel Dî é dalunc y scuta. So cil é ascognü
ia do les neures toces de nosta soferënza,
de nosta delujiun y de nosta desperaziun.
Chësta é l'esperiënza ch'i fajun tres indô, ince sc'i minun da crëie.
Sot te nos unse le dejier da avëi Chël Bel Dî dlungia nos.
I oressun che la tera y le cil foss plü daimpró.
Canche Gejú vëgn fora dl'ega dl Iordan, devënta propi vëi ci ch'i se dejidrun:
Le cil se deura, Chël Bel Dî se mostra a chi che le chir.
Tl sëgn dla colomba vëgn jö le Spirit de Dî, lominus y viënt.
Y grana é l'impormetüda: "Tö es mi Fi bunorü!"
Insciö pëia ia Gejú, implí dal Spirit Sant
y cun l'assiguraziun che le Pere dl cil ti é dlungia.
Ince nos, ch'i sun batiá, sun mená cun le füch dl Spirit, cun la forza dl Pere y
cun l'ejëmpl de Gejú da jí y da vire inanter la jënt.
Che le cil se dauriará é na impormetüda, che vëgn vëi sc'i ti jun dô a Gejú,
porchël paiel la mëia da le fá.
Mo le tru de Gejú pó ince condüje tl desert y söla crusc.

Vangele do Jan 1,1-18

Tl pröm êl la Parora, y la Parora ê pro Idî, y la Parora ê Idî.
Tl pröm êra pro Idî. Döt é deventè tres la Parora, 
y zënza la Parora ne n’él deventè nia,
de ći che é deventè.
Te ëra êl la vita,
y la vita ê la löm dla jënt.
Y la löm lomina tla scurité,
y la scurité ne l’à nia tuta sö.

Le vangele da incö nes dij: Döt ci che é deventé y döt ci che é
vëgn da öna na fontana: da Chël Bel Dî, creatur y pere.
Al nes surandá süa creaziun, por ch'i la mantignunse, la godunse
y por ch'i sintiunse süa presënza.
Amiraziun, respet y reconescënza dess nes implí defrunt a döta süa creaziun.
Ciodí á pa Chël Bel Dî cherié chësta gran opra
y ti l'á surandada ala jënt, oron ch'ara cooperass cun ël?
L'amur de Dî por la jënt é la rajiun de döt ci ch'al á cherié.

Co ess pa Idî sciafié da nes mostré süa intenziun te na manira plü tlera
co da lascé deventé so amur na porsona umana te döt anfat sciöche nos,
te Gejú Crist, so Fi, che é gnü sön nosta tera despassënta.
Chësc so Fi é löm, che ti dá lominus a nostes domandes y
a nüsc problems. Cun süa vita ch'al á partí cun nos nes dál respostes y indicaziuns
por che vignun pois conësce la dërta vita y ciafé so tru.
Süa noela nes dëida speré y confidé;
baldi ne la tolunse gonot nia sö y ne viunse nia aladô.

Mo Chël Bel Dî ne dá nia sö le plann ch'al á cun nos.
Te süa bunté restel pere y uma de nos düc,
al nes vëgn tres indô adincuntra ince por trus ch'i ne conesc

Vangele do Lüca 2,22-40

Por i geniturs de Gejù êl gnü le dé dla purificaziun scrita dant dala lege de Mosè.
Ai à condüt le möt a Ierùsalem, por le dediché al Signur, ......
Scimun â tut le möt te sü brac y à laldè Idî cun les parores:
Śëgn lascia, oh Signur, jì to fant en pêsc, sciöche t’as dit.
Deache mi edli à odü la salvëza,
che t’as arjigné dan da düć i popui,
na löm, che ispirëia i pagans,
y gloria por to popul Ìsrael.
So Pere y süa uma se fajô demorvëia
dles parores che gnô dites porsura
Gejù. Y Scimun i à benedì y ti à dit
a Maria, ala uma de Gejù:
Chësc é destiné, che tröc te Ìsrael
tomes, tres ël, y tröc vëgnes derzà sö,
y ël sarà n sëgn a chël ch’al ti vëgn
dè decuntra. Insciö dess gnì a löm i
pinsiers de tröpa jënt. A té instëssa
indere te passaral na spada fora por le cör.

Dî alalungia nes é la Familia da Nazaret gnüda metüda dant sciöche l'ejëmpl ideal de na familia.
Mo i vangeli ne scuta nia ia les dificultés y
i crüzi che Ojöp y Maria incunta: la familia mëss s'un sciampé tl Egit,
Gejú sparësc cun 12 agn y ince le vangele da incö baia plütosc de crises.
Por gauja de Gejú nen sarál tröc che toma y a Maria ti passarál na spada fora por le cör.
La familia da Nazaret ne vëgn nia sconada da crises y da conflic,
mo é impó santa tl vers ch'ara se liëia a Chël Bel Dî.
Insciö devëntera impó de ejëmpl y de aiüt: Fora por i alc y
i basc che les families passa aldedaincö
nes insëgnera da nes lié tres indô a Chël Bel Dî.

Vangele: Jan 1,1-18

.... Al é gnü te süa proprieté, mo i sü ne l’à nia tut sö.
Mo a düć chi che l’à tut sö, ti àl dè la potesté de gnì fis de Dî,
a düć chi che crëi te so inom,
... Y la Parora é gnüda ćern y à abité danter nos,
y nos ùn odü süa gloria, la gloria dl Fi su dl Pere,
plëgn de grazia y de verité.

Tl test original grech stál: "La Parora che á metü sö süa tënda danter nos.
" Chël Bel Dî s'á chirí fora n'esistënza dër debla y malsigüda pro la jënt.
Y tl medemo tëmp baia le medemo vers dla gloria de Dî.
Chësta é bëgn na gran contradiziun.
Mo i sun dër reconescënta y contënta da ciafé Chël Bel Dî
y süa gloria tles üties de nosc tëmp
y te mi ambiënt de vita bun o stlet ch'al é.(Image)

Vangele do Lüca 1,26-38

L’agno ti à respognü: Le Spirit Sant gnarà sön tè y
la forza dl Altiscim destenarà süa ambria sura tè.
Chël che nasciarà sarà porchël sant y gnarà nominé Fi de Dî.
Inće Elisabeta, tüa parënta, à ćiamò con- zepì n fi te süa eté;
scemìa ch’an aratâ ch’ara ne ciafass nia plü mituns, éra śëgn bele tl sesto mëis.
Pro Idî n’él nia de imposcibl.
Ailò à dit Maria: I sun la fancela dl Signur; al sozedes cun mè sciöche t’as dit.

Tl zënter de chësc vangelé él le Spirit de Dî y l'onipotanza de Dî,
che nes dá döta la rajun da speré y da crëie,
ince sc'i oressun dí che l'Onipotënt messess impedí certes cosses.
Cis en chësc ultimo ann essun albü tröpes gaujes da damané
ciodí á pa la pandemia propi atoché tan la püra jënt.
Nia la realté dan da nüsc edli n'é buna da nes dé na resposta,
mo la fede: Maria respogn, sciöche ince Gejú respognará tl Urt dl Orí:
"Al sozedes do tüa orenté.", che se mët tles mans de Dî.

Vangele do Merch 1,1-8

Canche i iüdes â ortié da Ierùsalem infora proi y lević da d’ël cun la domanda:
Chê este pa tö?, àl confessè y n’à nia loghenè; al à confessè:
Iö ne sun nia le Messia. Ai l’à damanè: Chê este pa spo? Este Elìa?
Y al à dit: I ne le sun nia. Este tö le profet? Al à respognü: Nou.
Dailò l’ài damanè: Chê este pa tö? I messun ti dè resposta a chi che nes à menè.
Ćî nen dìjeste pa de tè instës?
Al à dit: Iö sun la usc de chël che scraia tl desert:
Avaliedi le tru al Signur!,
sciöche le profet Isaìa à dit.
Danter chi ch’ê gnüs ortià a damanè,
êl inće farisês. Ai à damanè Jan:
Ćiodî batiëieste pa spo, sce te n’es
no le Messia, no Elìa, no le profet?
Al ti à respognü: Iö batiëii cun ega.
Amesa os ite n’él un, ch’i ne conescëis
nia,ël é chël che vëgn do da mè,
y iö ne sun nia dëgn de ti desćiolè i ćialzà.

Umilté, religiosité y fede n'á pordërt nia da nen fá cun deblëza.
Döta la fortëza umana ne dá degöna garanzia y n'á inultima degun valur.
Chël che costruësc ma sön se instës, jará dessigü sot, adora o tert.
Chël che vëiga ite ch'al n'á da su degöna esistënza y degöna importanza
y che capësc che la dërta forza sciafiel ma da ciafé altró,
chël che sint che süa esistënza é tles mans de Chël Bel Dî,
a chël ti vëgnel scinché na forza ch'al ne s'ess gnanca mai somié.
Chësta segurëza él che ti dá a Jan Batista l'energia por süa misciun,
ince sc'al n'e s'aratâ gnanca dëgn da ti desćiolé i cialzá a Gejú.
Nia da d'ëra infora - mo savon che Chël Bel Dî é da süa pert -
é jënt credënta buna da jí sura mürs fora y datrai cinamai da i bate jö.

Vangele do Merch 1,1-8

Scomenciamënt dl vagnele de Gejù Crist, dl Fi de Dî: Al à metü man,
sciöch’al sta scrit pro le profet Isaìa: I te mëni mi anunziadù danfora;
al dess te daurì le tru. Na usc scraia tl desert: Arjignedi al Signur le tru!
Avaliedi les strades!
Insciö ê lovè sö Jan Batista tl desert y pordicâ la converjiun y le bato por le
pordonn di pićià. Döta la Iudea y düć i abitanć de Ierùsalem jô fora da d’ël;
ai confessâ sü pićià y se lasciâ batié da d’ël tl Iórdann. Jan â indos n guant
de polan de camel y n ciol de coran incër sü üfs, y al viô de saioć y de mil
salvaria. Al incundâ: Do mè nen vëgnel un che é plü gaiert co iö; iö ne sun nia
dëgn de me cufé por ti desćiolè i ćialzà. Iö ves à batié cun ega,
mo ël ves batiarà cun Spirit Sant.

Le vangelist Merch mët man la storia de Gejú
cun le profet Isaia, che dá coraje te tëmps scürs, n valgügn cënc agn denant.
Y spo ne vëgnel nia atira a baié de Gejú, mo al nes presentëia naota
Jan Batista, le nunziadú, che vir radicalmënter por chësc so sorvisc.
Jan se sint sciöche sorvidú de un che é plü gran co ël.
L'inom de Jan significhëia "Idî é graziënt",
al é na impormetüda che devënta vëi tl bambin che nasc a Betlehem;
de so nadé ne cunta Merch nia te so vangele.
Gejú vëgn adalerch sciöche un di tröc che vëgn a se lascé batié tl Iordan,
sconesciü y imponenia da suraodëi.
Jan Batista conësc le momënt olach'al mëss se mëte da na pert.
Deache sëgn scomëncel la gran storia .... chëra dl Fi de Dî.
Y cun ël ince mia storia.

Vangele do Merch 13,24-37

Avisa insciö desses capì, canch’i odëis che döt cant chësc é tl sozede,
che la fin é dan porta. Amen, i ves diji: Chësta generaziun ne passarà nia,
ćina che döt cant chësc ne sozed. Cil y tera passarà, mo mies parores ne
passarà nia. Mo degügn ne conësc chël dé y chë ora, no i agnui dl cil, y
gnanca le Fi, mâ le Pere. Metede averda, y stede muntri! Deach’i ne savëis
nia, canche le tëmp é chilò. Ara é sciöche cun n ël che à lascè süa ćiasa,
por se mëte söl iade: Al ti à surandè döta la responsabilité a sü fanć,
a vignun so laûr; le portier àl comanè de stè munter. Porchël stede muntri!
Deache i ne savëis nia, canche le patrun de ćiasa vëgn indô,
sce da sëra o da mesanöt, sce dal ćiant dl ial o da doman.
Al ne dess nia, canch’al vëgn te n iade, ves urté tla sonn.
Ći ch’i diji a os, chël diji a düć:
Stede muntri!

A ci dessun pa ti mëte averda te chësc monn scassé decá cun nosc cör sprigoré?
Cater iadi nes amonësc Gejú tl vangele da incö: Stede muntri.
Sté muntri amesa döt ci che sozed y s'arjigné a Chël Bel Dî y a Gejú che vëgn.
Ester muntri é deplü co ma se descedé da doman y daurí i edli.
Al é tres indô momënc ia por le de olach'i á l'ocajiun da sté munter, da mëte
averda, da ciaré ci ch'al sozed y da odëi cal che é mi compit sëgn y chiló
y da m'arjigné da incunté Gejú che vëgn.
Ci che Gejú á dit ne passa nia y resta vëi, ince sce le monn pê atramënter.
Mia fin sön chesta tera y la fin dl monn gnará dessigü adora o tert:
I ne mëssi nia planifiché mia vita cun de gragn proiec, mo ester arjigné daite.
Vire vigni de sciöch'al foss l'ultimo, zënza sté cun trica
y zënza me lascé amatí dala tëma te mia vitalité.